Hommage en vietnamien de Nguyễn Quang Diệu paru sur Tuoi Tre Online le 27 mars 2023.
TTCT -Những đóng góp cho học thuật của sử gia Nguyễn Thế Anh xứng đáng là nguồn cảm hứng để hậu thế tiếp tục duy trì, nghiên cứu và học hỏi.
Tôi liên lạc với ông lần đầu vào tháng 9-2015, với đề xuất tái bản tác phẩm Việt Nam thời Pháp đô hộ nổi tiếng của ông. Dù đồng ý cho tái bản cuốn sách nhưng ông cũng lo lắng cho hiệu quả kinh doanh vì cuốn sách mới “được NXB Văn Học tái bản năm 2008, vậy thì có nên in lại nữa không?”, đồng thời lưu ý “trong ấn bản đầu (Lửa Thiêng, 1970) có vài lỗi ấn loát cần phải sửa”.
Cả ông và tôi đều hiểu rằng, với độ lùi lịch sử sau gần 50 năm kể từ lần in đầu tiên, tác phẩm cần có một số hiệu chỉnh. Một số đề xuất của tôi bị ông từ chối với lời giải thích kỹ càng và thấu rõ.
Trong quá trình làm việc, xử lý bản thảo, ông luôn thể hiện sự cầu thị, lắng nghe và phản biện. Mọi thắc mắc của tôi đều được ông giải đáp, như khi tôi hỏi thông tin để bổ khuyết cho hồ sơ về hành trạng của ông.
Sau khi hồi hưu năm 2005, ông vẫn giữ thói quen đọc tài liệu, tin tức, trước hết là cho bản thân ông, sau đó chia sẻ cho một nhóm nhỏ nhiều thành phần, đa quốc gia, khi là một bài báo, khi là một đề tài nghiên cứu quan trọng. Ông rất nhiệt tình trả lời email dù là vấn đề nghiên cứu hay việc riêng, tận tình kết nối với các học giả khác, những người mà ông cho rằng có thể giúp tôi giải đáp thắc mắc.
Nguyễn Thế Anh là một sử gia đứng ngoài chính trị. Trong học thuật, bút sử trung chính của ông thể hiện tính quan phương, tính khách quan trong sử học.
Theo ông, lịch sử được viết ra không nên tồn tại như một tòa án, dẫu biết rất khó đặt chính trị sang một bên trong công việc của một nhà sử học. “Để có một cái nhìn chân thật của sử gia, tức là một cái nhìn tách rời với lập trường, chúng ta sẽ phải đợi rất lâu” ông nói.
Lire la suite / đọc thêm : Sử gia Nguyễn Thế Anh – Người truyền cảm hứng – Tuổi Trẻ Online (tuoitre.vn) – Nguyễn Quang Diệu
Illustration “à la une” : photo Nguyễn Quang Diệu
