Archives par mot-clé : lettrés

Austin Hoàng Nam VÕ : “Educational Cadres. How Efforts to Reform Rural Education and “Chinese Characters” (Nho Học) shaped Mobilization across Tonkin and Annam (1887-1945)” [SSSH, 25-10-2024]

Conférence en ligne le vendredi 25 octobre 2024 à 05:30 PM Vietnam. Résumé ci-dessous.

Journée d’étude : « Le livre et l’écrit dans la modernisation du Vietnam du milieu du XIXe siècle aux années 1940 » – 19 avril 2023.

Un événement important dans le cadre du cinquantième anniversaire des relations franco-vietnamiennes.

Journée d’étude

« Le livre et l’écrit dans la modernisation du Vietnam du milieu du XIXe siècle aux années 1940 »

Date : Mercredi 19 avril 2023 – 09:00 – 18:00

Lieu : Inalco, Maison de la recherche (2, rue de Lille – 75007 Paris) – Auditorium Dumézil

Evénement co-organisé par la Bibliothèque universitaire des Langues et Civilisations (BULAC), le Centre de recherches linguistiques sur l’Asie orientale – CRLAO (Inalco-CNRS-EHESS), le Groupe Sociétés Religions Laïcités – GSRL (CNRS-EPHE), l’Institut d’Asie Orientale – IAO (CNRS-ENS de Lyon) et l’Institut de recherches asiatiques – IRASIA (CNRS-Aix Marseille Université).

L’exposition “Le quốc-ngữ: L’écriture romanisée, vecteur d’une renaissance culturelle au Vietnam (1860-1945)” à la BULAC accompagnera cette journée d’étude qui s’inscrit également dans le cadre du 50e anniversaire des relations France-Vietnam.


Couverture du n° 5 de “Kim Lai tạp chí” (La revue Kim Lai) daté du 7 avril 1932. Collections de la BULAC, BIULO PER.11743

Argumentaire :

Dans le contexte troublé de la colonisation, le Vietnam est le seul pays asiatique à avoir abandonné l’usage officiel des sinogrammes au bénéfice d’une nouvelle écriture basée sur les caractères latins. Cette écriture, appelée quốc-ngữ, est le résultat d’une collaboration depuis le XVIIe siècle entre les missionnaires européens et les premiers lettrés chrétiens vietnamiens afin de faciliter l’évangélisation. Au cours du XIXe siècle, le développement de l’imprimerie à caractères mobiles au détriment de la xylographie a définitivement produit une mutation de la production de l’écrit.

Dès le lendemain de la conquête militaire de la Cochinchine, l’instauration du régime colonial a promu l’usage du vietnamien romanisé pour des raisons administratives et politiques. Le développement de cette nouvelle façon d’écrire la langue vietnamienne a induit en conséquence d’importantes transformations culturelles. Le remplacement du sinogramme par le quốc-ngữ a été proposé dès le début de la colonisation en Cochinchine, avant d’être entériné par le dernier concours littéraire à Hué en 1919. Les éditions vietnamiennes en quốc-ngữ ont alors été florissantes dès les années 1870, comme le prouvent les très nombreuses translittérations et traductions d’écrits anciens, l’édition de dictionnaires, manuels de langues, des récits, etc… par l’administration coloniale, les lettrés chrétiens et plus largement une nouvelle élite émergente.

Au début du XXe siècle, la diffusion de l’écriture romanisée a été paradoxalement soutenue par les lettrés modernistes vietnamiens qui ont vu dans cette romanisation une opportunité de s’ouvrir à l’héritage intellectuel européen, de faciliter l’accès à de nouvelles connaissances qui serviront à édifier une nation moderne. Facile à lire et à écrire, le quốc-ngữ a été adopté par les Vietnamiens et sa diffusion a donné naissance à la presse et à la littérature moderne vietnamiennes. Les éditions locales s’étaient développées et les livres, porteurs de connaissances, ont circulé largement et sont devenus l’un des agents importants de modernisation, illustrant la réflexion de Franklin Roosevelt : “Les livres sont la lumière qui guide la civilisation”. Nous avons assisté à un véritable tournant dans l’histoire du Vietnam.

Depuis des décennies, le sujet de la modernisation du Vietnam a intéressé de nombreux chercheurs, mais les aspects techniques, matériels et linguistiques de l’édition dans ce processus restent encore peu étudiés. Ces questions seront abordées au cours de cette journée d’étude.

Contacts :
NGUYEN Thi Hai (thi-hai.nguyen@bulac.fr)
DAO Huy Linh (huy-linh.dao@inalco.fr)

Comité d’organisation
Pascal BOURDEAUX (GSRL, EPHE)
DAO Huy Linh (CRLAO, CNRS-EHESS-INALCO)
François GUILLEMOT (IAO, CNRS – ENS)
NGUYEN Thi Hai (BULAC)
NGUYEN Phuong Ngoc (IRASIA, CNRS – AMU)


Programme : http://www.inalco.fr/evenement/journee-etude-livre-ecrit-modernisation-vietnam-milieu-xixe-siecle-annees-1940

Lê Xuân Phán : L’enseignement au Vietnam pendant la période coloniale, 1862-1945 : la formation des intellectuels vietnamiens

[ndlr] Avis de la soutenance de thèse de Lê Xuân Phán.

Le 31 août 2018 à 14h, M. Lê Xuân Phán soutiendra sa thèse de doctorat intitulée : “L’enseignement du Vietnam pendant la période coloniale, 1862-1945, la formation des intellectuels vietnamiens”. Cette thèse a été préparée sous la direction de Christine Cornet, professeur à Sciences Po Lyon. La soutenance aura lieu à l’amphithéâtre Benveniste, campus Berges du Rhône.

Membres du Jury :
Christine Cornet, Professeur des Universités, Sciences Po Lyon
Guy Faure, Directeur de recherche émérite, CNRS
François Guillemot, Ingénieur de recherche, CNRS
Phuong Ngoc Jade Nguyen, Maître de conférence HDR, Université d’Aix-Marseille

L’enseignement au Vietnam pendant la période coloniale, 1862-1945 : la formation des intellectuels vietnamiens

Résumé :

Le principal objet de ce travail est l’enseignement au Vietnam pendant la période coloniale française dans la formation des intellectuels vietnamiens. En effet, dans le bouleversement historique de la période coloniale (1862-1945), la société vietnamienne a connu des transformations radicales. L’enseignement au Vietnam a connu des changements sans précédent. En Cochinchine, après qu’elle soit devenue colonie française (1862-1864), les concours des lettrés ont été supprimés. Au Tonkin et en Annam, après les réformes de 1906 à 1917, le système de l’enseignement traditionnel a été supprimé en 1919. Au début, l’enseignement en langue française a comme but de former des interprètes. Mais seule une partie de la population vietnamienne accepte d’envoyer ses enfants dans les écoles françaises. Après les mouvements vers l’instruction occidentale dirigée par des lettrés dans la première décennie du XXe siècle, la population a changé d’attitude par rapport à l’école française. Avec l’application du Règlement Général de l’Instruction Publique de 1917, le système d’enseignement en français est devenu le seul système de l’enseignement officiel.

Pendant la période 1862-1945, on constate la disparition progressive de la classe des lettrés et l’émergence des nouveaux intellectuels modernes. La majorité des intellectuels de cette période est issue de l’école française en Indochine. Même si le nombre d’écoles est faible, on constate que la qualité est bonne. Les écoles en français au Vietnam 1862-1945, notamment, les écoles post primaires et supérieures, sont des établissements importants pour répandre les connaissances, la culture et les sciences. Les collèges et les lycées franco indigènes sont les lieux d’étude de la majorité des intellectuels vietnamiens formés avant 1945. L’École de Médecine et de Pharmacie, l’École supérieure des Sciences ont formé des chercheurs vietnamiens célèbres. Il y a des professeurs vietnamiens remarquables qui sont issus de l’École supérieure de Pédagogie de l’Indochine. L’École supérieure de Droit d’Hanoi a formé des élites intellectuelles. L’École des Beaux-arts de l’Indochine est à l’origine de la première génération des artistes modernes vietnamiens.

Mots clés : Vietnam, Indochine, enseignement, école, université, intellectuel.

 

Hồ Anh Hải : Kỷ niệm 110 năm phong trào yêu nước Đông Kinh Nghĩa Thục [Ba Sàm]

[ndlr] Article publié à l’occasion des 110 ans du mouvement lettré patriotique “École de la juste cause”, l’école libre du Tonkin de 1907.

Ngày 11/2/2017, nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày thành lập Trường Đông Kinh Nghĩa Thục (ĐKNT), một số nhà trí thức dẫn đầu là ông Nguyễn Khắc Mai Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu văn hóa minh triết đã đến dâng hương trước bàn thờ cụ Nguyễn Hữu Cầu tại nguyên quán cụ.

Cử nhân Hán học Nguyễn Hữu Cầu (1879-1946) là một trong số các nhà sáng lập Trường ĐKNT. Trường khai giảng tại Hà Nội vào tháng 3/1907. Đây là một hình mẫu trường học chưa từng có trong lịch sử nước ta: không thu học phí, bất cứ ai không phân biệt già trẻ gái trai đều có thể vào học; giấy bút, giáo trình học đều phát không cho học viên, ai nghèo quá được nhà trường nuôi ăn ở…. Các môn học gồm: chữ Quốc ngữ, chữ Nho, tiếng Pháp, thường thức về khoa học, kinh tế, tài chính, chính trị, quyền công dân, lối sống mới có đạo đức và vệ sinh v.v… là những điều xưa nay dân ta chưa hề nghe nói. Giáo trình do Ban Tu thư của nhà trường (mà cụ Cầu là một thành viên chủ yếu) biên soạn, in và phát hành trong cả nước, chủ yếu sử dụng các Tân thư của Trung Quốc, Nhật Bản và văn thơ của các chí sĩ cách mạng nước ta.

Lire la suite : Ba Sàm News, 21/02/2017.

“Nous sommes aujourd’hui trop Français, trop Chinois, nous sommes doctrinaires éclectique, nous sommes socialistes autoritaires: nous devons être Vietnamiens …”(Nguyễn Hữu Cầu dans Le Peuple, 4/8/1946).

Image “à la une” : Cụ Nguyễn Khắc Mai, cùng các nhân sĩ kỷ niệm 110 năm ngày thành lập trường Đông Kinh Nghĩa Thục  © Ảnh: Nguyễn Hữu Minh

Tạp chí Văn (1964-1975) – Nguyễn Đình Vượng : un panorama des idées littéraires et philosophiques au Sud Viêt-Nam

Une seconde revue littéraire a profondément marqué le paysage culturel du Sud Viêt-Nam pendant la période de la guerre. Son fondateur, l’écrivain Nguyễn Đình Vượng, amoureux des lettres, fut une des figures clés de l’édition avant 1975. Rappel succinct de l’histoire éditoriale de la revue Văn.

La revue Văn [Lettres] a été éditée de 1964 à 1975 pendant la période de la République du Viêt-Nam quasiment pendant la même période que la revue concurrente Văn học que nous avons présenté succinctement dans un précédent billet. L’autorisation de publication (n° 64/BTT/ND) a été délivrée le 4 décembre 1963, soit un mois et trois jours après la chute du régime du Président Ngô Đình Diệm. Le premier numéro de la revue paraît le 1er janvier 1964 à Saigon et le dernier le 26 mars 1975, un mois avant la chute.

van_nguyendinhvuong
Le numéro Giai Pham Van 37 publié en 1974 en hommage à l’éditeur.

Dirigée par Nguyễn Đình Vượng et gérée de 1964 à 1971 par l’écrivain Trần Phong Giao1, la revue Văn édita quelques 210 titres en numérotation continue de 1964 à 1972 puis 57 numéros supplémentaires spécifiés “Giai Phẩm” [Œuvres littéraires] lorsque la revue adopta son nouveau titre Giai phẩm Văn. Ainsi, 267 titres ont été édités entre 1964 et 1975. A cette série continue, il faut ajouter une autre collection, dédiée plus particulièrement aux œuvres des écrivains, intitulée Tp-san Văn, et comprenant elle-même quelques trente titres entre janvier 1966 et février 1968 soit pendant les deux ans de son existence.

Nguyễn Đình Vượng était très actif dans le domaine de l’édition. Il fonda et dirigea plusieurs autres titres de revue comme la série Văn Uyển [Chronique littéraire] qui devint Tân Văn [Nouvelles Lettres].

Le premier (1964) et le dernier numéro (1975) de Văn. Au milieu image du logo emblématique de la revue.

Au total, le contributeur “quan mac co” du forum Diễn Đàn Sách Xưa [DDSX] qui a entrepris un travail de compilation de données sur le travail éditorial de Nguyễn Đình Vượng estime que 379 titres ont été édités sous ces diverses appellations avant la chute de Saigon le 30 avril 19752. Le siège social et l’imprimerie de la revue se trouvaient au 38 rue Phạm Ngũ Lão dans l’actuel quartier routard et ce jusqu’à la fin de la guerre3.

Tổng kết sơ bộ về VĂN của Nguyễn Đình Vượng – Trần Phong Giao (Nguyễn Xuân Hoàng/ Mai Thảo)

  • Văn (bán nguyệt san) & Văn (giai phẩm): 210 + 57 = 267 số
  • Đặc san Văn (phê bình & nghiên cứu văn học) + Tân Văn: 7 + 22 = 29 số
  • Tủ sách phổ thông (tác phẩm do Văn xuất bản trong hai năm 1966-1967): khỏang 30 số
  • Văn Uyển + Tân Văn: 22 + 31 = 53 số

Tổng cộng: 379 số (sai số +/- 2)

van_couvÉchantillon de couvertures de Văn : la littérature hongroise, japonaise ou sud-américaine côtoie les poètes vietnamiens. Source : “huyvespa” DDSX

Selon Nguyễn Chí Kham, la revue était très appréciée des étudiants et se retrouvait vite épuisée dès la première semaine de vente4. Revue bimensuelle, chaque année 24 numéros était édités comprenant un numéro double pour le nouvel an lunaire. Chaque numéro possédait plus de cent pages5 et, toujours selon Nguyễn Chí Kham, elle était tiré à 4000 exemplaires avant que la guerre et la situation économique du Sud m’impactent son tirage et sa diffusion. Cependant, le tirage restait conséquent si l’on se réfère à la publication du dernier numéro paru le 26 mars 1975 tiré à 6000 exemplaires6.

van_014tuongniemnhatlinh

Deux numéros de Văn consacrés à Nht Linh : le n° 14 publié un an après le suicide de l’écrivain et le n° 156, un numéro souvenir publié en 1970. En 1966 fut également publié un recueil de mémoires intitulé “Chân dung Nht Linh” [Portrait de Nht Linh].

La charte graphique de la revue fut modifiée à trois reprises. Deux fois au tout début de sa parution puis à partir du n° 25 correspondant au numéro spécial dédié à Albert Camus. Son logo (lettres blanches sur fond de couleur) très identifiable était présent sur la couverture jusqu’au dernier numéro de mars 1975.

En termes de contenu, la revue Văn apparaît comme beaucoup plus internationale que Văn học. Elle laisse une large place aux grands auteurs étrangers, français, américains, japonais ou latino-américains. Bien entendu, ancrée dans son temps, elle édita également de nombreux numéros dédiés aux jeunes auteurs vietnamiens à travers des numéros thématiques sur les Jeunes plumes, la littérature et la guerre, les écrivaines Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Thị Thụy Vũ, Nhã Ca…7.

Parmi les auteurs français, on retrouve les philosophes et écrivains suivants : Simone de Beauvoir (n° 78), Albert Camus (n° 2, 25), André Gide (n° 94), André Malraux (n° 21), Guy de Maupassant (n° 12), André Maurois (n° 19, 119), Jacques Prévert (n° 23), Marcel Proust (n° 85), Arthur Rimbaud (n° GP40), Francoise Sagan (n° 45), Jean-Paul Sartre (n° 17, 152), Saint-Exupéry (n° 48), Stendhal (n° GP21) ;

Couvertures de Van (1964-1965) : numéro 2 spécial Camus, n° 17 (Sartre), n° 23 (Prévert), n° 25 (de nouveau Camus), n° 45 (Sagan) et n° 48 (Saint-Exupéry). Source : DDSX

Parmi les auteurs européens (allemands, anglais, italiens, russes…) : Heinrich Boll (n° GP5), Bertolt Brecht (n° 113), Fédor Dostoievsky (n° GP4), Eugene Evtouchenko (n° 97), Graham Greene (n° 59), Hermann Hesse (n° 70), Franz Kafka (n° 39, GP12), Thomas Mann (n° 96), Somerset Maugham (n°51), Alberto Moravia (n° 9), Boris Pasternak (n° 83), Luigi Pirandello (n° 55), Alexander Solzhenitsyn (n° 130, 163, GP1), Anton Chekhov (n° 53), Stefan Zweig (n° 7) ;

Couvertures des numéros consacrés à Stefan Zweig (n° 7), R. Tagore (n° 15) et Franz Kafka. Source : DDSX

Parmi les auteurs américains : Erskine Caldwell (n° 88), William Faulkner (n° 37), Ernest Hemingway (n° 41), Norman Mailer (n° 116), Carson McCullers (n° 103), John Steinbeck (n° 30), John Updike (n° 65), Tennessee Williams (n° 81), Richard Wright (n° 61) et quelques Sud-Américains : M.A. Asturias (n° 109), Pablo Neruda (n° 191), et un numéro thématique “Các Nhà Văn Mỹ Châu La Tinh” (n° GP2).

Trois écrivains américains : John Steinbeck, Erskine Caldwell et Ernest Hemingway. Source : DDSX

Parmi les auteurs japonais : Shintaro Ishihara (n° 57), Yasunari Kawabata (n° 122, 140), Akutagawa Ryunosuke (n° 167), Naoya Shiga (n° 191) et l’écrivaine Sata Ineko (n° 183). L’auteur indien Tagore (n° 15) très prisé au Viêt-Nam bénéficia également d’un numéro spécial.

van_kawabataNuméro spécial dédié à l’écrivain japonais  Yasunari Kawabata. Source : DDSX

Tout comme dans le revue Văn học éditée à la même époque à saigon, la revue Văn offrit une place de choix aux auteurs vietnamiens d’avant guerre. On peut citer :

Bích Khê (n° 64), Bùi Giáng (n° GP15), Tchya Đái Đức Tuấn (n° 117, 159), Đinh Hùng (n° 91, 112), Đông Hồ (n° 145, 186), Hàn Mặc Tử (n° 73-74, 179), Hoàng Đạo (107-108), Hồ Biểu Chánh (n° 80), Hồ Dzếnh (n° GP9), Khái Hưng (n° 22), Lê Văn Trương (n° 29), Nguyễn Bính (n° 60, 189), Nguyễn Đình Vượng (n° GP37), Nguyễn Đức Quỳnh (n° GP39), Nguyễn Gia Thiều (n° GP19), Nhất Linh (n° 14, 156), Phạm Duy Tốn (169), Quách Tấn (n° 161), Tản Đà (n° 35, 60, 175), Thạch Lam (n° 36, 60), Thanh Tâm Tuyển (GP24), Triều Sơn (n° 34), Võ Hồng (n° GP32), Võ Phiến (n° GP42), Vũ Khắc Khoan (n° GP22), Vũ Trọng Phụng (n° 67), Y Uyên (n° 129).

Écrivains et poètes vietnamiens : Triều Sơn, Tản Đà et Thạch Lam. Source : DDSX

Les auteurs vietnamiens de la période de la guerre sont plus particulièrement représentés dans la série Tp-san Văn éditée de 1966 à 1968. On y retrouve la prose des figures marquantes contemporaine de l’époque : Duy Lam, Duyên Anh, Du Tử Lê, Dương Nghiễm Mậu, Hồ Hữu Tường, Mai Thảo, Nguyễn Đình Toàn, Nguyễn Mạnh Côn, Nguyễn Thị Hoàng, Nhã Ca, Viên Linh, Võ Hồng, Vũ Hạnh, Y Uyên…

van_tuongniemlevantruongNuméro en souvenir de l’écrivain Lê Văn Trương. Source : DDSX

Mais d’une façon générale, la revue rassemblait des auteurs de toutes les régions du Viêt-Nam comme le rappelle la liste établie par Nguyễn Chí Kham dans son article :

Qui tụ ở đây có đủ các nhà văn ba miền Vũ Hoàng Chương, Ðông Hồ, Vũ Bằng, Lê văn Trương, Nguyễn Mạnh Côn, Võ Phiến, Linh Mục Thanh Lãng, giáo sư Nguyễn Văn Trung, Mai Thảo, Doãn Quốc Sỹ, Bình Nguyên Lộc, Sơn Nam, Nguyên Sa, Thanh Tâm Tuyền, Thảo Trường, Vĩnh Lộc, Văn Quang, Phan Du, Võ Hồng, Ðặng Tiến, Trần Thiện Ðạo, Tô Thùy Yên, Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Minh Hoàng, Vũ Ðình Lưu, Nguyễn Ðình Toàn, Tuấn Huy, Viên Linh, Ðỗ Quí Toàn, Phạm Công Thiện, Cung Trầm Tưởng, Nguyễn Xuân Hoàng, Hoàng Ngọc Biên, Dương Nghiễm Mậu, Thanh Nam, Phan Lạc Phúc, Phan Lạc Tiếp Huỳnh Phan Anh, Nguyễn Quốc Trụ, Nguyễn Mộng Giác, Tạ Ký, Trần Dzạ Từ… Về các nhà văn nữ, có Túy Hồng, Nhã Ca, Trùng Dương, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Thị Thụy Vũ8.

Échantillon de couvertures de numéros thématiques de Văn : Jeunes plumes (n° 6), Littérature et guerre (n° 18), L’écrivain Khái Hưng (n° 22), Soljenitsyne, Le lettré Nguyễn Du (n° 43) . Source : DDSX

Le forum Diễn Đàn Sách Xưa fourni une liste quasi exhaustive des numéros cette revue. Nous recompilons ci-après les données des contributeurs “thino” et “quan mac co” en y ajoutant la série Tp-san Văn9.

Mục lục VĂN

(d’après les données de “quan mac co” et de “thino” sur DDSX)

1964 (1ère année, 24 numéros)

#1 – Tuyển tập Thơ Văn
#2 – Đặc biệt về Albert Camus
#3 – Giai phẩm Xuân Giáp Thìn – Tuyển tập Thơ Văn
#4 – Tuyển tập Thơ Văn
#5 – Những tiếng nói mới trong văn học
#6 – Tuyển tập Thơ Văn – Những cây bút trẻ
#7 – Đọc văn Stefan Zweig
#8 – Tuyển tập Thơ Văn
#9 – Đọc văn Alberto Moravia
#10 – Văn hóa Phật giáo
#11 – Những cây bút trẻ đang lên
#12 – Đọc văn Guy de Maupassant
#13 – Thơ văn nữ lưu
#14 – Tưởng niệm Nhất Linh
#15 – Tưởng niệm Tagore
#16 – Tuyển tập thơ văn – Đêm tóc rối của Dương Nghiễm Mậu
#17 – Đặc biệt: Jean-Paul Sartre
#18 – Thơ văn có lửa
#19 – André Maurois tự thuật
#20 – Tuyển tập Thơ Văn
#21 – Đọc văn André Malraux
#22 – Tưởng niệm Khái Hưng
#23 – Đọc thơ Jacques Prévert
#24 – Đọc văn Marie Noel

1965 (2e année)

Changement de charte graphique, le nouveau logo Văn sur fond rouge

#25 – Số đặc biệt Đệ Nhất chu niên – Albert Camus
#26 & 27 – Giai phẩm Xuân Ất Tỵ
#28 – Tuyển tập Thơ Văn
#29 – Tưởng niệm Lê Văn Trương
#30 – Đọc văn John Steinbeck
#31 – Tuyển tập Thơ Văn
#32 – Một tác giả: Erskine Caldwell. Một tác phẩm: Kinh nghiệm đời văn
#33 – Đọc văn Lâm Ngữ Đường
$34 – Truy niệm Triều Sơn
#35 – Tản Đà
#36 – Tưởng niệm Thạch Lam
#37 – Đọc văn William Faulkner
#38 – Tuyển tập Thơ Văn
#39 – Tìm hiểu Franz Kafka
#40 – Tuyển tập Thơ Văn
#41 – Đọc văn Ernest Hemingway
#42 – Hà Nội, quê hương trong trí nhớ
#43 – 200 năm Nguyễn Du
#44 – 200 năm Nguyễn Du [2]
#45 – Giới thiệu Francoise Sagan
#46 – Tuyển tập Thơ Văn
#47 – Giải Nobel Văn chương 1965
#48 – Kỷ niệm Đệ Nhị chu niên – Đọc văn Saint-Exupéry

1966 (3e année)

#49 & 50 – Giai phẩm Xuân Bính Ngọ
#51 – Đọc văn Somerset Maugham
#52 – Tuyển tập Thơ Văn
#53 – Đọc văn Anton Chekhov
#54 – Tuyển tập Thơ Văn
#55 – Đọc văn Luigi Pirandello
#56 – Tuyển tập Thơ Văn
#57 – Đọc văn Shintaro Ishihara
#58 – Tuyển tập Thơ Văn
#59 – Đọc văn Graham Greene
#60 – Tản Đà, Thạch Lam, Nguyễn Bính
#61 – Đọc văn Richard Wright
#62 – Tuyển tập Thơ Văn
#63 – Tuyển truyện Đại Hàn
#64 – Tưởng niệm Bích Khê
#65 – Đọc văn John Updike
#66 – Tuyển tập Thơ Văn
#67 – Tưởng niệm Vũ Trọng Phụng
#68 – Đọc văn Quỳnh Dao
#69 – Tuyển tập Thơ Văn
#70 – Đọc văn Hermann Hesse
#71 – Tuyển tập Thơ Văn
#72 – Mùa giải thưởng Văn chương

1967 (4e année)

#73 & 74 – Tưởng niệm Hàn Mặc Tử
#75 & 76 – Giai phẩm Xuân Đinh Mùi
#77 – Đầu Xuân Lộc Mới (Tuyển tập)
#78 – Đọc Simone de Beauvoir, nữ văn sĩ thời danh Pháp
#79 – Tuyển tập Thơ Văn
#80 – Tưởng niệm Hồ Biểu Chánh
#81 – Đọc văn Tennessee Williams, kịch tác gia lẫy lừng Hoa Kỳ
#82 – Nắng Hè (Tuyển tập)
#83 – Đọc văn Boris Pasternak, văn hào Nga, giải Nobel Văn chương 1958
#84 – Tuyển tập Thơ Văn
#85 – Đọc văn Marcel Proust, nhà văn kinh điển lớn của Pháp
#86 – Viết về Thơ
#87 – Tuyển tập Thơ Văn
#88 – Đọc văn Erskine Caldwell, tiểu thuyết gia thời danh Hoa Kỳ
#89 – Mây mùa Thu (Tuyển tập)
#90 – Tưởng niệm Hồ Thích, tư tưởng gia Trung Hoa
#91 – Thương nhớ Đinh Hùng
#92 – Tuyển tập Thơ Văn
#93 – Viết về Hội họa
#94 – Tưởng niệm Andre Gide, văn hào Pháp, giải Nobel Văn chương 1947
#95 – Mưa cuối mùa (Tuyển tập)
#96 – Đọc Thomas Mann, văn hào Đức, giải Nobel Văn chương 1929 (số Giáng Sinh)

1968 (5e année)

#97 – Giới thiệu Eugene Evtouchenko, thi sĩ thời danh Nga-sô
#98 & 99 – Giai phẩm Xuân Mậu Thân
#100 & 101 – Viết trong khói lửa (Tuyển tập)
#102 – Mịt mờ thức mây (Tuyển tập)
#103 – Tưởng niệm Carlson McCullers, nữ văn sĩ danh tiếng Hoa-kỳ
#104 – Trên vai Việt Nam (Tuyển tập)
#105 – Đọc truyện Quách Lương Huệ, nữ văn sĩ thời danh Trung-hoa
#106 – Mảnh vụn trong hồn người (Tuyển tập)
#107 & 108 – Tưởng niệm Hoàng Đạo
#109 – Giới thiệu M.A. Asturias, nhà văn Guatemala, giải Nobel Văn chương 1967
#110 – Ngày trở lại Huế (Tuyển tập)
#111 – Mồng Một tháng Tám (Tuyển tập)
#112 – Giỗ đầu Đinh Hùng
#113 – Giới thiệu Bertolt Brecht, kịch tác gia bậc nhất nước Đức
#114 – Những cây bút trẻ (Tuyển tập)
#115 – Mở mắt nhìn quê hương (Tuyển tập)
#116 – Giới thiệu Norman Mailer, nhà văn nổi loạn xứ Hoa-kỳ
#117 – Thương nhớ Tchya Đái Đức Tuấn
#118 – Lối về chợ Trúc (Tuyển tập)
#119 – Tưởng niệm André Maurois, nhà văn lớn nước Pháp
#120 – Đêm Bethléem (Tuyển tập Giáng sinh)

1969 (6e année)

#121 – Kỷ niệm Đệ Ngũ chu niên. Casey Calvert, nhà văn xứ Cuba
#122 – Mùa đông trong trí nhớ (Tuyển tập). Kawabata, nhà văn Nhật giải Nobel 1968
#123 & 124 – Giai phẩm Xuân Kỷ Dậu
#125 – Đầu Xuân Lộc Mới (Tuyển tập)
#126 – Như nước trong nguồn (Tuyển tập). Stefan Zweig, nhà văn Đức
#127 – Đầu mùa nắng lửa (Tuyển tập). Jakov Lind, nhà văn Đức
#128 – Số đặc biệt : Léon Tolstoi, văn hào Nga
#129 – Thương nhớ Y Uyên
#130 – Mặt trời tháng Tư (Tuyển tập). A. Solzhenitsyn, nhà văn Nga
#131 – Lệ đá đêm sâu (Tuyển tập). G.C. Infante, nhà văn xứ Cuba
#132 – Phượng trong thành nội (Tuyển tập)
#133 – Về nhánh sông xưa (Tuyển tập). Klaus Rochter, nhà văn Đức
#134 – Sầu xưa chín rụng (Tuyển tập). I.B. Singer, nhà văn Do-thái
#135 – Tuyển tập văn mới
#136 – Trên ngọn sầu đông (Tuyển tập)
#137 – Người đàn bà thành Prague
#138 – Những cây bút trẻ (Tuyển tập)
#139 – Nói với mùa thu (Tuyển tập). Tiber Déry, nhà văn Hung-gia-lợi
#140 – Số đặc biệt: Kawataba Yasunari
#141 – Phiến đá chưa mòn (Tuyển tập). John Cheever, nhà văn Hoa-kỳ
#142 – Đường bay của nghệ thuật (họa và thơ)
#143 – Mưa khóc tan mùa (Tuyển tập). Rafael Steinberg, nhà văn Hoa-kỳ
#144 – Bình an dưới thế, số đặc biệt Giáng sinh

1970 (7e année)

#145 – Tưởng niệm Đông Hồ
#146 & 147 – Giai phẩm Xuân Canh Tuất
#148 – Đầu Xuân Lộc Mới (Tuyển tập trẻ)
#149 – Tuyển tập Thơ Văn
#150 – Số đặc biệt : Vũ Hoàng Chương
#151 – Tuyển tập Thơ Văn. Bernard Malamud, nhà văn Hoa-kỳ
#152 – Số đặc biệt : Jean-Paul Sartre (Pháp)
#153 – Trong nỗi buồn vàng (Tuyển tập trẻ)
#154 – Số đặc biệt : Mừng Phật đản 2514
#155 – Tuyển tập Thơ Văn. Irwin Shaw, nhà văn Hoa-kỳ
#156 – Số đặc biệt : Hoài niệm Nhất Linh
#157 – Số đặc biệt : Simone de Beauvoir (Pháp)
#158 – Mưa chưa dứt hạt (Tuyển tập trẻ)
#159 – Số đặc biệt : Hoài niệm Tchya Đái Đức Tuấn
#160 – Tuyển tập Thơ Văn. Dylan Thomas, nhà văn Anh-cát-lợi
#161 – Số đặc biệt : thi sĩ Quách Tấn
#162 – Tuyển truyện Á châu
#163 – Tuyển tập Thơ Văn. Alexander Solzhenitsyn, nhà văn Nga-sô
#164 – Đi giữa mùa Thu (tuyển tập trẻ)
#165 – Tuyển truyện Phi Châu da đen
#166 – Tuyển tập Thơ Văn. Irwin Shaw, nhà văn Hoa-kỳ
#167 – Tuyển tập Thơ Văn. Akutagawa Ryunosuke, nhà văn Nhật-bản
#168 – Tiếng hát lên trời, tuyển tập. Số đặc biệt mùa Giáng sinh

van_1970-1972Couvertures de Van de 1970, 1971, 1972, de gauche à droite et de haut en bas, numéros 153, 204, 176, [?], 172 et 179 dédié au poète Han Mac Tu. Source : “huyvespa” DDSX

1971 (8e année)

#169 – Tưởng niệm Phạm Duy Tốn
#170 & 171 – Giai phẩm Xuân Tân Hợi
#172 – Đầu Xuân Lộc Mới (Tuyển tập trẻ)
#173 – Tuyển truyện “Gió Đông” của các nhà văn Á châu (tập 2)
#174 – Tuyển tập Thơ Văn
#175 – Số đặc biệt : Viết về Tản Đà
#176 – Bóng tối vây quanh (Tuyển tập trẻ)
#177 – Tuyển tập Thơ Văn
#178 – Tuyển truyện Nga-la-tư
#179 – Số đặc biệt : Viết về Hàn Mặc Tử
#180 – Tuyển tập Thơ Văn. Alexis Tolstoi, nhà văn Nga
#181 – Khi mùa mưa tới (Tuyển tập trẻ)
#182 – Tuyển tập Thơ Văn. Slawomir Mrozeki, kịch tác gia Ba-lan
#183 – Tuyển tập Thơ Văn. Sata Ineko, nữ văn sĩ Nhật-bản
#184 – Tuyển truyện Hung-gia-lợi
#185 – Tuyển tập Thơ Văn
#186 – Tưởng niệm Đông Hồ
#187 – Tuyển tập các tác giả trẻ
#188 – Tuyển Tập Thơ Văn (Kim bổ sung từ số này)
#189 – Viết Về Nguyễn Bính
#190 – Tuyển Tập Thơ Văn
#191 – Nhà văn Nhật Naoga Shiga – Pablo Neruda
#192 – Giáng sinh 1971

1972 (9e année)

#193 – Kỷ Niệm Đệ Bát Chu Niên
#194 & 195 – Giai phẩm Xuân Nhâm Tý
#196 – Số Đầu Năm Nhâm Tý
#197 – Sáu Truyện Ngắn Mới
#198 – Số Đặc Biệt Về Thơ
#199 – Số Đặc Biệt Về Hội Họa
#200 – Số Đặc Biệt Về Sân Khấu
#201 – Tuyển Tập Thơ Văn
#202 – Sáu Nhà Văn Trẻ
#203 – Tuyển Truyện Ý Đại Lợi
#204 – Tùy Bút, Bút Ký, Hồi Ký
#205 – Tuyển Tập Thơ Văn
#206 – Các Nhà Văn Nữ
#207 – Tuyển Tập Thơ Văn
#208 – Truyện Ngắn Hồi Giáo
#209 – Tuyển Tập Thơ Văn
#210 – Tuyển Tập Thơ Văn
Giai phẩm Văn [GP]#1 – A. Soljenitsyne – diễn từ Nobel văn chương 1970 – Ngày 28/9/1972
[GP#2] – Các Nhà Văn Mỹ Châu La Tinh – 13/10/1972
[GP#3] – Giai Phẩm Văn số 3 (Tuyển tập thơ văn) – 26/10/1972
[GP#4] – Văn hào Fédor Dostoievsky – 14/11/1972
[GP#5] – Heinrich Boll Và Quỳnh Dao – 27/11/1972
[GP#6] – Giáng Sinh 1972 – 12/12/1972

1973 (10e année)

[GP#7] – Xuân Quý Sửu 73 – 10/01/1973
[GP#8] – TT Thơ văn Tân niên – 15/01/1973
[GP#9] – Nhà thơ Hồ Dzếnh – 12/02/1973
[GP#10] – TT Thơ văn – 24/02/1973
[GP#11] – Văn chương trong thời bình – 16/3/1973
[GP#12] – Rainer Rilke/ Franks Kafka – 31/3/1973
[GP#13] – Tưởng niệm Doãn Dân – 17/4/1973
[GP#14] – Tuyển tập tháng năm – 02/5/1973
[GP#15] – Đặc biệt nhà thơ Bùi Giáng – 18/5/1973
[GP#16] – Hiện tượng sách dịch – 8/6/1973
[GP#17] – Tháng sáu mùa hạ – 25/6/1973
[GP#18] – Năm nhà văn nữ Việt Nam – 13/7/1973
[GP#19] – Ôn như hầu Nguyễn Gia Thiều – 30/7/1973
[GP#20] – Tuyển tập tháng 8 – 16/8/1973
[GP#21] – Nhà văn Stendhal – 1/9/1973
[GP#22] – Vũ Khắc Khoan – 24/9/1973
[GP#23] – Tuyển tập tháng 10 – 12/10/1973
[GP#24] – Thanh Tâm Tuyển – 9/11/1973
[GP#25] – […]
[GP#26] – Giáng Sinh 73 và Patrick White Nobel 73 – 1/12/1973
[GP#27] – […]

1974 (11e année)

[GP#28] – 1/1974
[GP#29] – […]
[GP#30] – Tuyển tập đầu năm Giáp Dần – 1/2/1974
[GP#31] – […]
[GP#32] – Võ Hồng – 15/3/1974
[GP#33] – Tuyển tập tháng 3 – 23/3/1974
[GP#34] – 3 nhà văn Hoa Kỳ – 18/4/1974
[GP#35] – […]
[GP#36] – Tám Người Tên Tuổi – 1/5/1974
[GP#37] – Tưởng Mộ Nguyễn Đình Vượng – 15/5/1974
[GP#38] – Tuyển tập thơ văn – 8/6/1974
[GP#39] – Vĩnh biệt nhà văn Nguyễn Đức Quỳnh – 25/6/1974
[GP#40] – Rimbaud – 15/7/1974
[GP#41] – […]
[GP#42] – Tiểu thuyết và văn chương Võ Phiến – 1/8/1974
[GP#43] – Ba Nhà Thơ Tiền Chiến – 15 /8/1974
[GP#44] – Tuyển Tập Thơ Văn – 1/9/1974
[GP#45] – Tuyển Tập Thơ Văn – 15/9/1974
[GP#46] – Tuyển Tập Thơ Văn – 1/10/1974
[GP#47] – Chương trình quốc văn lớp 12 – 19/10/1974
[GP#48] – Vấn Đề Văn Học – 1/11/1974
[GP#49] – […]
[GP#50] – Những bài thơ tình Việt Nam hay nhất – 5/12/1974
[GP#51] – Giáng Sinh năm 74 – 23/12/1974

Van_DocVoPhien
Le Giai phẩm Văn 42 d’août 1974 consacré à Võ Phiến.

1975 (12e année)

[GP#52] – 1/1975
[GP#53] – Xuân Ất Mão – 24/1/1975
[GP#54] – Văn chương nữ giới – 14/2/1975
[GP#55] – […]
[GP#56] – Triển Vọng mới năm 1975 – 4/3/1975
[GP#57] – Văn học và nghệ thuật Việt Nam ở hải ngoại – 26/3/1975 [dernier numéro]

van_couv-2Échantillon de couvertures de Van : numéro spécial pour le nouvel an lunaire (n° 170-171), pour Noël  (n° 144) ou le poète Vu Hoàng Chuong (n° 150), suivi de quelques numéros mélange. Source : “huyvespa” DDSX

D’après “quan mac co”, la série Tp-san Văn éditée de 1966 à 1968 rassemble environ 30 titres parmi lesquels :

Mục lục Sách phổ thông do VĂN xb:

SÁCH HAY – IN ĐẸP – GIÁ RẺ

(éditée de janvier 1966 à février 1968)

Tháng 01-66 : Tuổi nước độc, truyện dài Dương Nghiễm Mậu
Tháng 02-66 : Bay đêm, truyện dài Saint-Exupéry, Lê Huy Oanh dịch
Tháng 03-66 : Con yêu con ghét, tập truyện Nguyễn Mạnh Côn
Tháng 04-66 : Thân phận con người, Akutagawa Ryunosuke, Diễm Châu dịch
Tháng 05-66 : Viên đạn đồng chữ nổi, truyện dài Mai Thảo
Tháng 06-66 : Chân dung Nhất Linh, hồi ký của 8 tác giả
Tháng 07-66 : Chân dung nàng thơ, truyện Robert Nathan, Hoàng Ưng & Trần Phong Giao dịch
Tháng 08-66 : Phấn đấu, truyện Dương Nghiễm Mậu
Tháng 09-66 : Mặt trời mù, Curzio Malaparte, Bửu Ý dịch
Tháng 10-66 : Thị trấn miền Đông, tân truyện Viên Linh
Tháng 11-66 : Hồi ký viết dưới hầm, Fyodor Dostoyevsky, Thạch Chương dịch
Tháng 12-66 : Ngôi trường đi xuống, truyện Vũ Hạnh
Tháng 01-67 : Chuyến thư miền Nam, Saint-Exupéry, Nhã Điển d.
Tháng 01-67 : Chị em Hải, truyện Nguyễn Đình Toàn
Tháng 02-67 : Bóng tối thời con gái, truyện Nhã Ca
Tháng 02-67 : Của chuột và người, John Steinbeck, H.N. Khôi & N.P. Bửu Tập dịch
Tháng 03-67 : Một cái chết rất dịu dàng, Simone de Beauvoir, Vũ Đình Lưu dịch
Tháng 04-67 : Khuôn mặt, tập truyện Thanh Tâm Tuyền
Tháng 05-67 : Một kiếp giang hồ, truyện Hermann Hesse, Võ Toàn dịch
Tháng 06-67 : Mưa không ướt đất, tập truyện Trùng Dương
Tháng 07-67 : Thời nhỏ trong gia đình Luvers, truyện Boris Pasternak, Mặc Đỗ dịch
Tháng 08-67 : Ngày qua bóng tối, Nguyễn Thị Hoàng
Tháng 09-67 : Tâm cảnh 1, truyện André Maurois, Mặc Đỗ dịch
Tháng 10-67 : Tâm cảnh 2, truyện André Maurois, Mặc Đỗ dịch
Tháng 11-67 : Gia đình tôi, tập truyện Duy Lam
Tháng 12-67 : […]
Tháng 01-68 : Người về đầu non, truyện Võ Hồng
Tháng 02-68 : Vỡ mộng, truyện André Gide, Bửu Ý dịch

tapsan_vanAperçu des titres publiés et à paraître dans la série Tp-san Văn (en 1966)

Les autres séries éditées par Nguyễn Đình Vượng sont Văn Uyển (citée plus haut), cette revue comprenant 22 titres. Elle devient Tân Văn à partir du n° 23 (1967) et poursuivit la numérotation continue de Văn Uyển sur 31 numéros. Au total, cette série comptabilise 53 numéros à laquelle s’ajouterait quelques numéros de plus publiés à partir de 1972 (voir la Table ci-dessous).

mucluc_sachvanTable générale des publications des revues Văn Uyển – Tân Văn – Văn arrêtée au 31 mars 1973 (cliquer sur l’image pour l’agrandir). Số Văn Giai phẩm ngày 31/03/1973 này đăng mục lục Văn Uyển – Tân Văn – Văn. Source : “joankim” DDSX

Pendant les douze années de son existence, la revue Văn fut une fenêtre sur le monde des Lettres en phase avec les grands auteurs de son époque. Elle offrait un “panorama des idées contemporaines” pour reprendre le titre d’un ouvrage collectif publié en 1957 sous la direction de Gaëtan Picon10. Ainsi, les étudiants pouvaient lire des traductions des romans d’André Gide ou de Curzio Malaparte, et faire connaissance avec la philosophie de Camus ou celle des existentialistes Merleau-Ponty et Sartre…11.

J’ai souvent évoqué en cours la différence de culture entre le Nord communiste et le Sud capitaliste pendant la période de la guerre. La pluralité intellectuelle offerte aux étudiants du Sud à travers les grandes revues Bách Khoa, Văn ou Văn học. La revue Văn est représentative de cette offre faite aux étudiants du Sud. L’attrait qu’elle suscitait auprès d’eux atteste du succès de ce paradigme d’ouverture au monde dans un pays en guerre et dans un contexte de Guerre froide (décelable d’ailleurs dans le choix de certains auteurs, cependant non systématique). Elle témoigne de fait du patrimoine culturel remarquable de la défunte République du Viêt-Nam.

Après la chute de Saigon, cette revue comme bien d’autres fut mise à l’écart et cessa d’être éditée. De nombreux écrivains prirent le chemin de l’exil (Mai Thảo, Nguyễn Mộng Giác, Nhã Ca, Viên Linh…), d’autres furent emprisonnés et certains comme Nguyễn Mạnh Côn devaient décéder dans les camps de rééducation. Grâce à la témérité des écrivains exilés, la revue devait reparaître en 1982 dans une nouvelle série en Californie. Elle put ainsi renaître de ses cendres et poursuivre une publication régulière jusqu’à la disparition progressive de ses gérants12.

François Guillemot, 06/12/2016. MàJ 08/12/2016.

Principale source :  Diễn Đàn Sách Xưa

 

Notes

  1. Il fut remplacé par les deux écrivains Nguyễn Xuân Hoàng et Mai Thảo []
  2. Cf. le billet de “quan mac co” en date du 12/10/2012 []
  3. Cf. Nguyễn Chí Kham, “Nhớ về tạp chí Văn”, Người Việt, reproduit sur le forum Diễn Đàn Sách Xưa, 20/02/2010 []
  4. Nguyễn Chí Kham, art. cit. []
  5. entre 110 et 130, voire 150 pour la série Tp-san Văn en nous basant sur les numéros 29, 103 et 150 que nous avons consultés []
  6. Cf. les trois photos de Vũ Hà Tuệ, “Tạp chí Văn số ngày 26-3-1975” sur Diễn Đàn Sách Xưa []
  7. Voir sur ce sujet, la table ronde publiée dans la revue Văn et dont le texte est reproduit sur le blog de l’écrivain Trần Hoài Thư : “Tạp chí Văn nói chuyện về các nhà văn nữ (TQBT 61)“, 1/10/2014 []
  8. Nguyễn Chí Kham, art. cit. []
  9. Les autres séries Văn Uyển et Tân Văn seront présentées dans un autre billet []
  10. Cf. Picon, Gaëtan (dir.), Panorama des idées contemporaines, Paris, Éditions Gallimard, Le point du jour, 1957. Nouvelle édition revue et augmentée en 1968 []
  11. Des collections partielles de la revue sont disponibles en France à la Bulac à Paris (de 1967 à 1975 avec des lacunes) et la Bibliothèque universitaire de Nice (n° 55, 1966 au n° 210, 1972 avec 20% de lacunes), voir sur le SUDOC []
  12. Nous en reparlerons dans un prochain billet []

Hà Xuân Tế : Hommage à un lettré annamite : Nguyễn-văn-Ngọc (1890-1942)

[ndlr] Article biographique paru en 1942.

Le 25 avril dernier s’est éteint en sa 52e année, M. Nguyễn-văn-Ngọc, alias Ôn-Như, đốc-học de la province de Hà-đông, mandarin émérite de l’enseignement, et lettré tout dévoué à l’œuvre de la “défense et de l’illustration” de notre littérature nationale.

Appartenant à la génération de S. E. Phạm-Quỳnh dont il était d’ailleurs un allié, M. Nguyễn-văn-Ngọc fut en effet un travailleur inlassable dont les écrits et les publications constituent un véritable trésor pour tous ceux, lettrés et intellectuels, qui s’intéressent à la langue et à la culture du Viêt-Nam.

Trente années d’enseignement ; participation à la renaissance bouddhique, au mouvement scout et au développement artisanal de la province de Hà-đông ; plus d’une dizaine d’ouvrages, recueils de folklore ou traductions ; telle est l’œuvre de Nguyễn-văn-Ngọc, un nom qui restera dans l’histoire littéraire du pays, à côté de ceux de Phạm-Quỳnh et de Nguyễn-văn-Vĩnh, ces pionniers de la restauration culturelle annamite.

OnNhu_NguyenVanNgoc

M. Nguyễn-văn-Ngọc n’a pas fait de nombreuses conférences, ni écrit de multiples articles de presse. Cependant, sa contribution ne fut pas de moindre importance. Modestement mais inlassablement, il poursuivit ses travaux littéraires ; il faisait de patientes recherches, recueillait de précieux documents, puis, réunissant ses trouvailles, il publiait des ouvrages clairs et accessibles à tous les lecteurs. C’est à lui, en grande partie, qu’est due la fondation de ces deux collections dont la couverture jaune est présente dans toutes les mémoires : le Việt-văn thư-xã (Bibliothèque de littérature annamite) et le Cổ-kim thư-xã (Bibliothèque ancienne et moderne), collections dans lesquelles lui-même publia les ouvrages suivants :

  • Nam thi hợp tuyển (Choix de poésies annamites, avec annotations et commentaires) ;
  • Tục ngữ phong dao (Recueil d’adages et de chansons populaires annamites), en deux volumes ;
  • Câu đối (Choix de sentences parallèles) ;
  • Đào nương ca (Recueil de chansons a-đào, avec annotations et commentaires) ;
  • Truyện cổ nước Nam (Vieux contes d’Annam). Cet ouvrage complet devait comporter plusieurs volumes ; deux seulement ont paru : le premier sur les oiseaux et les bêtes, le second sur l’homme ;
  • Nhi đồng lạc viên (Joyeux jardin des enfants) ;
  • Để mua vui (Contes pour se distraire) ;
  • Cổ học tinh hoa (La fleur des vieilles humanités), en deux volumes, en collaboration avec Trần-lê-Nhân) ;
  • Tình sử (Annales de l’amour chinois), en collaboration avec son frère Nguyễn-quang-Oánh (en deux volumes).

M. Nguyễn-văn-Ngọc est encore l’auteur d’une Méthode de langue annamite fort appréciée des Français annamitisants, et de nombreux manuels scolaires, fables, lectures courantes, à l’usage des écoliers annamites.

Hà-Xuân-Tế (La Patrie Annamite).

co_hoc_tinh_hoa__on_nhu_nguyen_van_ngoc
Réédition de 2013. Accès au texte audio sur Videobooks For You (YouTube).

Source : Indochine hebdomadaire illustré, n° 92, Jeudi 4 juin 1942, p. 10.