Archives par mot-clé : destruction

Au cœur de la guerre du Việt Nam : herbicides, napalm et bulldozers contre les montagnes d’A Lưới

[ndlr] Signalement d’un article en ligne et des travaux d’Amélie Robert, géographe, enseignante et chercheure associée de l’UMR 7324 CITERES (CNRS, Université de Tours).

Résumé : Situées dans la partie occidentale de la province de Thừa Thiên Huế (Centre-Việt Nam), les montagnes d’A Lưới ont été lourdement affectées par la guerre du Việt Nam (1961-1975). Zone refuge pour les Việt Cộng, traversées par la piste Hồ Chí Minh – axe stratégique pour ces derniers –, elles subissent de nombreux épandages d’herbicides et bombardements, y compris au napalm, avec une intensité plus grande que dans les autres unités paysagères. Ces pratiques sont perpétrées par les troupes américano-sud-vietnamiennes qui mènent une véritable guerre contre l’environnement de l’ennemi. Mais celui-ci est aussi à l’origine de perturbations. Il recourt notamment aux bulldozers pour la construction des nombreuses voies de la piste Hồ Chí Minh. La comparaison des cartes d’occupation des sols de circa 1954 et 1975, dressées le long de transects, révèle les dynamiques paysagères survenues pendant la guerre. Certains sylvosystèmes de la région montagneuse d’A Lưới régressent, surtout dans la vallée principale. Mais d’autres progressent, conséquences indirectes de la guerre. En raison des combats, les montagnards, ethnies minoritaires, modifient leurs pratiques puis désertent la région, favorisant ainsi la reconquête forestière sur les terres délaissées. Pour les Kinh, ethnie majoritaire, la guerre est l’occasion de se familiariser avec la région montagneuse, jusque-là délaissée.

Pour en savoir plus, voir la thèse de l’auteure (2011) :

  • Amélie Robert, “Dynamiques paysagères et guerre dans la province de Thua Thiên Huê (Viêt Nam Central), 1954-2007 – Entre défoliation, déforestation et reconquêtes végétales” (thèse téléchargeable sur Tel-Archives).

Publications et communications d’Amélie Robert sur le portail Hal-SHS

Kháng thư của các tổ chức xã hội dân sự độc lập về việc nhà cầm quyền cưỡng chế và phá hủy chùa Liên Trì

[ndlr] La dernière pagode contestataire affiliée à l’Eglise Bouddhique Unifiée du Viêt-Nam a vécu ses dernières heures. Nous reproduisons ci-dessous la lettre de protestation des organisations de la société civile et des organisations indépendantes au sujet de la réquisition arbitraire et de la destruction de la Pagode Liên Tri par le régime actuel.

Kháng thư của các tổ chức xã hội dân sự độc lập về việc nhà cầm quyền cưỡng chế và phá hủy chùa Liên Trì

Vào lúc 7 giờ sáng ngày 08-09-2016, nhà cầm quyền Quận 2, thành phố Sài Gòn đã huy động xe cứu thương, xe cứu hỏa, xe phá sóng và 50 xe ô-tô chở khoảng 500 nhân viên thuộc nhiều ban ngành (công an đa phần mặc thường phục), trang bị súng ống, dùi cui, roi điện, bình hơi cay, phá cổng xông vào chùa Liên Trì ở khu đô thị mới Thủ Thiêm. Họ dùng loa phóng thanh đọc cái gọi là “lệnh cưỡng chế” rồi lục soát mọi căn phòng, đồng thời cấm người trong chùa điện thoại, quay phim, chụp ảnh. Đang khi đó, với không ít lực lượng hung dữ, họ phong tỏa mọi con đường đến chùa (thậm chí canh giữ từ xa và từ cả mấy hôm trước) để ngăn chận mọi hành động hiệp thông và phản đối (cụ thể của Hội đồng Liên tôn Việt Nam sáng ngày 08-09).

Theo ghi nhận tức thời, Hòa thượng Viện chủ Thích Không Tánh đã dứt khoát từ chối đề nghị “bồi thường” và “hoán đổi” đưa ra trước đó nhiều lần của nhà cầm quyền, cũng như không ký vào bất cứ giấy tờ nào của lực lượng cưỡng chế. Các vị sư khác trong chùa thì tọa kháng để phản đối cách bất bạo động.

Lợi dụng việc Hòa thượng Viện chủ ngất xỉu do phẫn uất trước hành vi ngang ngược và phải đem đi cấp cứu (có sự tháp tùng của Thượng tọa Trú trì), nhà cầm quyền đã buộc các vị sư còn lại cùng chuyển các hũ tro cốt và đồ đạc lên xe đưa về Cát Lái xa xôi, tống vào ngôi nhà hẻo lánh mà họ đã xây để hoán đổi nhưng hoàn toàn không có công năng của một ngôi chùa. Nay thì chùa Liên Trì đã bị hoàn toàn phá hủy.

Như thế là một cơ sở của Phật giáo có giá trị văn hóa lâu đời (hơn 70 năm), có ảnh hưởng tâm linh quan trọng (nơi vô số Phật tử đến lễ bái kinh kệ và gởi tro cốt cầu siêu), có đóng góp nhân quyền kiến hiệu (làm chỗ tá túc cho dân oan khiếu kiện, chỗ an ủi cho thương binh VNCH, chỗ sinh hoạt cho các tổ chức xã hội dân sự độc lập) đã hoàn toàn bị xóa sổ sau nhiều cơ sở tôn giáo tại địa bàn Thủ Thiêm, để nhà cầm quyền tiến tới việc xây dựng một khu đô thị mới, tự hào sẽ hiện đại nhất Đông Nam Á, sạch bóng mọi dấu vết tôn giáo tâm linh, đúng theo tâm địa vô thần duy vật.

 

Trước sự việc đau thương và bất nhẫn này, các tổ chức xã hội dân sự độc lập ký tên dưới đây tuyên bố :

1 – Nhiệt liệt hoan nghênh và cảm phục Hòa thượng Thích Không Tánh cùng chư tăng chùa Liên Trì -trong tình thế căng thẳng ấy- đã tỏ ra bất khuất khi quyết liệt từ chối tự di dời chùa, từ chối nhận tiền bồi thường và không chấp thuận hoán đổi, để bảo vệ sự tồn tại rất cần thiết của cơ sở Phật giáo lâu năm này, sự tự do tôn giáo rất quan trọng giữa lòng xã hội, và để bảo đảm nhu cầu tâm linh rất chính đáng của cư dân khu đô thị mới.

2 – Cực lực phản đối nhà cầm quyền Cộng sản VN từ trung ương tới địa phương đã dựa vào một nguyên tắc được hiến định và luật hóa nhưng hoàn toàn phi lý và ngang ngược: “Đất đai, tài nguyên… do Nhà nước đại diện chủ sở hữu” (Hiến pháp đ. 53, Luật Đất đai điều 5), để tự tiện trục xuất người dân (cá nhân hay tập thể) khỏi nơi cư trú và sinh hoạt, mà đa phần vì lý do kinh doanh, lợi ích tài chính, gây nên thảm trạng dân oan lên tới hàng triệu người. Não trạng bất nhân và bất công, độc đoán và độc địa này phát xuất từ hành động cướp chính quyền từ tay nhân dân cách đây 71 năm, tước bỏ mọi nhân quyền lẫn dân quyền từ đó cho tới hiện giờ, và tước đoạt nhiều mảng đất đai của Tiên tổ mà dâng cho ngoại bang để hy vọng giữ vững quyền lực.

3 – Nghiêm khắc nhắc nhở những kẻ cướp đoạt tài sản nhân dân – và qua đó chà đạp tự do tôn giáo – trong bộ máy cai trị rằng: nhân nào sinh quả ấy, mọi hành vi tội ác thế nào cũng bị trừng phạt; và rằng kháng thư này là một trong những hồ sơ của bản cáo trạng mà nhân dân và lịch sử dành cho đảng và nhà cầm quyền Cộng sản trong tòa án công lý tương lai. Bản cáo trạng này mới đây còn được nối dài thêm tội ác cướp đoạt quyền của nhân dân được sống trong môi trường an lành và Tổ quốc được có một lãnh hải an ninh, qua việc nhà cầm quyền góp tay với Formosa Trung Quốc làm nhiễm độc biển.

4 – Tha thiết kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ đặt lại Việt Nam vào Danh sách các Nước cần Quan tâm đặc biệt (CPC) vì những vi phạm quyền con người, nhất là quyền tự do tôn giáo một cách liên tục, và vì những chủ trương tìm kiếm lợi nhuận cho phe đảng cách phi pháp. Chúng tôi cũng kêu gọi mọi chính phủ dân chủ năm châu hãy có những biện pháp chế tài đối với chế độ bóc lột và đàn áp nhân dân tại Việt Nam.

Làm tại Việt Nam ngày 11 tháng 09 năm 2016

Các tổ chức xã hội dân sự độc lập đồng ký tên:

1- Bạch Đằng Giang Foundation. Đại diện: Thạc sĩ Phạm Bá Hải.
2- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập VN. Đại diện: PGS TS Hoàng Dũng
3- Diễn đàn Bauxite Việt Nam. Đại diện: Giáo sư Phạm Xuân Yêm
4- Diễn đàn Xã hội Dân sự. Đại diện: Tiến sĩ Nguyễn Quang A
5- Hiệp hội Đoàn kết Công nông. Đại diện: Mục sư Đoàn Văn Diên
6- Hội Ái hữu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo VN. Đại diện: Ông Nguyễn Bắc Truyển
7- Hội Anh em Dân chủ. Đại diện: Mục sư Nguyễn Trung Tôn
8- Hội Bảo vệ Quyền Tự do Tôn giáo. Đại diện: Cô Hà Thị Vân.
9- Hội Bầu bí Tương thân. Đại diện: Ông Nguyễn Lê Hùng.
10- Hội Cựu tù nhân Lương tâm. Đại diện: Bác sĩ Nguyễn Đan Quế
11- Hội đồng Liên tôn Việt Nam. Đại diện: Các Đồng chủ tịch: Mục sư Nguyễn Hoàng Hoa, Linh mục Phan Văn Lợi, Chánh trị sự Hứa Phi, Nhân sĩ Lê Văn Sóc, Hòa thượng Thích Không Tánh.
12- Hội Giáo chức Chu Văn An. Đại diện: Thầy Vũ Mạnh Hùng.
13- Hội Người dân Đòi quyền sống. Đại diện: Bà Hồ Thị Bich Khương
14- Hội Nhà báo Độc lập. Đại diện: Tiến sĩ Phạm Chí Dũng
15- Khối Tự do Dân chủ 8406. Đại diện: Lm Nguyễn Văn Lý và Ks Đỗ Nam Hải
16- Mạng lưới Blogger Việt Nam. Đại diện: Bà Phạm Thanh Nghiên
17- Người Bảo vệ Nhân quyền. Đại diện: Ông Vũ Quốc Ngữ.
18- Nhóm Linh mục Nguyễn Kim Điền: Linh mục Nguyễn Hữu Giải
19- Nhóm Từ đảng. Đại diện: Ông Vi Đức Hồi
20- Phong trào Liên đới Dân oan. Đại diện: Bà Trần Ngọc Anh
21- Sài Gòn báo. Đại diện: Linh mục Lê Ngọc Thanh
22- Tổ chức Bảo vệ Tôn giáo và Sắc tộc. Đại diện: ông Huỳnh Trọng Hiếu
23- Tổ chức Tập hợp Vì Nền Dân chủ. Đại diện BS Nguyễn Quốc Quân.
 

Các tổ chức chính trị đồng ký tên

1- Đại Việt Quốc Dân Đảng. Đại diện: Ông Trần Trọng Đạt, Chủ tịch
2- Việt Nam Quốc Dân Đảng. Đại diện: Ông Lê Thành Nhân, Chủ tịch Hội đồng Chấp hành TƯ

 

 

Source : Dan Lam Bao

Le sommeil d’or ដំណេកមាស – film de David Chou [2012]

[ndlr] Le jeune cinéaste franco-cambodgien (1983-) Davy Chou a réalisé en 2012 un documentaire de 100 mn sur le cinéma cambodgien avant 1975. Ce travail de mémoire intitulé Le Sommeil d’or / Golden Slumbers / ដំណេកមាស (Dâmnek Meas en khmer), retrace l’âge d’or d’un cinéma entre 1960 et 1975 et donne la parole à ses rares survivants. Récit d’une destruction culturelle et d’une tentative de résurrection étonnante.

Synopsis

Le Sommeil d’or raconte l’histoire inconnue de la naissance et de la destruction du cinéma cambodgien, du premier film réalisé en 1960 à l’arrivée des Khmers Rouges en 1975. En 15 ans, près de 400 films ont été produits et le cinéma cambodgien a vécu une ascension irrésistible. Mais de 1975 à 1979, les Khmers Rouges prennent le pouvoir. Le cinéma est interdit, les salles sont fermées et les bobines de films laissées à l’abandon. Comptant parmi les nombreux « ennemis du peuple », la plupart des cinéastes et des acteurs sont tués. Aujourd’hui, il ne reste plus de cette histoire qu’une poignée de films, quelques survivants et beaucoup de souvenirs. A travers le témoignage de ces survivants et l’exploration des anciens lieux de cinéma, Le Sommeil d’Or tente de faire revivre la mythologie de cette cinématographie engloutie.

Le réalisateur du film, Davy Chou, est un français d’origine cambodgienne. Il est le petit-fils d’un ancien producteur de cinéma cambodgien, Van Chann. Davy Chou a passé un an et demi au Cambodge afin de faire des recherches, de retrouver les survivants et de les faire témoigner, afin que cette histoire sorte d’un oubli tragique. Ce film est dédié à la mémoire de tous les cinéastes, acteurs, scénaristes, producteurs, musiciens et chanteurs ayant disparu pendant le régime Khmer Rouge. Le film a été tourné en mars 2010 (Vycky Films).

Source : Tous Coprod.

 * * *

Le sommeil d’or – L’hommage de Davy Chou au cinéma cambodgien

Entretien sur TV5 Monde

* * *

Les films fantômes du Cambodge par Loïc Barrière

Des 400 films cambodgiens réalisés entre 1960 et 1975 il ne reste quasiment plus rien. Dans Le Sommeil d’Or qui sort le 19 septembre, Davy Chou part à la recherche de ces films fantômes. Le pari de ce magnifique documentaire est de rendre compte de ce cinéma invisible. Prouver que les émotions perdurent par-delà la destruction des images.

Le cinéma fut un art florissant au Cambodge durant quinze ans, de 1960 à 1975. Près de quatre cents films tournés dans le seul pays au monde dirigé par un roi-cinéaste. Des salles de cinéma pleines à craquer. Des affiches chatoyantes présentant les stars de l’époque. Le cinéma était un art populaire, notamment à Phnom Penh qui comptait des salles qui n’avaient rien à envier aux salles parisiennes. Réalisateurs, producteurs, acteurs et chanteurs ont fait vibrer tout un peuple jusqu’à ce que la guerre accouche d’un monstre, les Khmers rouges, qui non seulement assassinèrent le tiers de la population mais détruisirent les films, les photos et les livres. Le Cambodge a ceci de particulier qu’il est aussi l’un des seuls pays au monde à être orphelin de son cinéma. Près de quarante ans après la prise de Phnom Penh, il ne reste quasiment plus rien de la production cambodgienne, si ce n’est quelques pellicules sauvées de l’autodafé et copiées sur des bandes vidéo de piètre qualité. C’est la mémoire de toute une génération que les Khmers rouges ont tenté d’effacer. Le pari de Davy Chou, dont le magnifique Sommeil d’or sort en salle le 19 septembre, c’est de rendre compte de ce cinéma invisible. Prouver que les émotions perdurent par-delà la destruction des images.

La caméra de Davy Chou explore le Cambodge d’aujourd’hui pour nous parler de cet hier tragique. Des jeunes s’amusent dans cette salle de jeu, ce café karoke, dans une apparente insouciance. Dans une grande pauvreté, les habitants d’un vaste squat en ruine apparaissent sur l’écran. Ils vivent dans ce qui fut le cinéma Hemakcheat qui pouvait accueillir un millier de spectateurs. Il ne reste plus rien de cette époque, que les murs lépreux.

Lire la suite : Médiapart, 11/09/2012.