Archives de catégorie : Articles / Billets

“Thao, l’étrangère” par Caroline Grillot

Grillot, Caroline, Volées, Envolées, Convolées… Vendues, en fuite ou re-socialisées: les “fiancées” vietnamiennes en Chine. Paris: Connaissances et Savoirs, 2010. Extrait ci-dessous publié avec l’autorisation de l’auteure.

 

Thao “tây”, l’étrangère (extrait : p. 152-154)

Simple vendeuse de rafraîchissements et de tabac à la buvette de trottoir du poste frontière de Hekou lors de notre première rencontre, Thao m’a très vite remarquée et s’est spontanément présentée à moi comme une « presque sœur », une fois mon identité française précisée. Son visage singulier m’avait d’ailleurs interpellée tandis que je commençais à m’informer sur les mariages mixtes auprès des Vietnamiennes présentes. L’appellation de « sœurs » entre femmes est courante lorsqu’une relation sympathique s’instaure – au Vietnam comme en Chine, cela ne m’aurait pas intriguée davantage si Thao n’avait précisé que son père était français, comme le mien. Un rapide calcul étonnait : née en 1971, de père français, à Yên Bái? Le Vietnam du nord se trouvait alors soumis aux bombardements intensifs des Américains, comment se pouvait-il qu’un Français résidât encore dans la région ? C’était méconnaître un pan de l’histoire coloniale, vite oublié, jamais enseigné. Petit à petit, au cours de dîners chez elle, de discussions fragmentées à la buvette, de retrouvailles au Vietnam à Yên Bái chez sa mère, Thao me révéla son histoire[1] enrichie peu à peu de précisions apportées par son entourage et d’éclairages précieux de Nelcya Delanoë, jusqu’à devenir, de rencontre anecdotique, un exemple singulier parmi ceux pour lesquels je me trouvais à la frontière. J’égrènerai donc la suite de cette étude d’extraits de son récit dont voici l’entrée en matière :

Mon père combattit avec l’armée française à Diên-Bien-Phu, on m’a dit qu’il était Algérien ou Marocain [Après enquête, j’ai pu expliquer le cas de son père à Thao qui confondait Français, Marocain et Algérien. Personne ne lui avait expliqué le pourquoi de l’identité complexe de son père – Marocain engagé dans l’armée coloniale française, rallié au Viêt-minh, resté au Nord-Vietnam vingt ans et rapatrié comme sujet d’un royaume devenu indépendant]. Il m’a abandonnée un an après ma naissance pour retourner dans son pays, il ne m’a laissé qu’un prénom et son nom. Ma mère aussi m’a abandonnée, c’est une mère adoptive qui m’a élevée[2]. Depuis toujours, les gens me surnomment « Thao tay » [Thao l’étrangère]. Je ne le prends pas mal, c’est vrai que je parais différente. Mes cheveux ondulent et je ne ressemble pas tout à fait aux autres Vietnamiennes. Je réagis seulement lorsque mes origines sont prétextes aux insultes. Dans mon enfance, j’ai souffert du manque d’affection, des regards, ça m’a rendu sensible et agressive. J’ai commencé à fumer à quinze ans[3]. Les gens ont toujours su que j’étais une enfant abandonnée puis adoptée. Ma mère s’est souvent disputée avec ceux qui parlaient mal de moi. En tant que femme qui « a couché avec un étranger », elle a également subi une discrimination[4]. Malgré tout, elle m’a élevée, dans la pauvreté, mais dans la compassion. Je la respecte beaucoup. En Chine, les gens sont moins regardants, on m’identifie comme Vietnamienne, c’est tout, chacun s’occupe de ses affaires ici.

Fille d’exclus, jeune femme trafiquée vendue à un paysan de Hekou, échappée, remariée à un Vietnamien de Yên Bái, devenue presque aussi rapidement mère que veuve, Thao s’est alors prostituée, en alternance avec des périodes de concubinages avec certains clients, avant de tenter une réinsertion chez elle. Sans succès, elle cherche aujourd’hui sa place dans un espace social qui a marqué ses trente dernières années, héritière d’une identité métisse, obstacle initial l’ayant précisément conduite vers une marginalité sociale d’autant plus difficile à assumer avec une telle filiation. Elle se situe à la limite de deux catégories, les déterminées et les désespérées, c’est-à-dire déterminée à trouver sa place en Chine ou au Vietnam, auprès d’un compagnon aimant… mais désespérée par les successives déceptions et tromperies subies[5].

 


[1] Le récit ci-dessous est une reconstitution faite à partir de fragments de discussions longues et parfois pénibles dues aux barrières de langues.

[2] Cette femme était mariée, elle aussi, à un Marocain ; le couple adopta Thao dont la mère ne pouvait assumer l’éducation. Pour compliquer l’affaire, il est apparu que Thao serait en réalité la fille illégitime d’un amant, Marocain aussi, raison pour laquelle sa génitrice ne pouvait la garder. En 1972, à l’heure du rapatriement des Marocains et de leur famille au Maroc, elle refusa de quitter son pays et se sauva avec Thao, obligeant le père à partir seul, ce que Thao prenait pour un abandon volontaire jusqu’à ce que les circonstances exactes de la séparation du couple fussent éclaircies.

[3] À l’époque de la rencontre, Thao fumait environ un paquet de cigarettes par jour, dépendance qu’elle expliquait par ses soucis, sa crainte du futur et son malaise identitaire.

[4] La mère adoptive était également la compagne d’un rallié marocain.

[5] Heureusement, à l’heure actuelle (fin 2009), Thao vit dans de bien meilleures conditions qu’elle doit à sa détermination, son courage et la bonne volonté de plusieurs personnes sensibilisées à sa situation.

 

* * *
Résumé de l’ouvrage
Elles vivent discrètement dans les bourgades et villages chinois du Yunnan et du Guangxi, à la frontière de leur pays d’origine. Migrantes clandestines, femmes abusées, des Vietnamiennes de tous âges tentent de vivre décemment une existence d’épouse et de mère, exclues malgré elles de leur communauté. Si leurs consœurs des bordels frontaliers attirent l’attention, ces infortunées ne suscitent guère l’intérêt. Héritières d’un turbulent passé de conflits, de négoce et d’alliances matrimoniales entre Chine et Vietnam, poussées par la pauvreté et l’espoir, elles contribuent pourtant à résoudre un grave problème que la Chine subit depuis peu, conséquence de la politique de contrôle des naissances et de l’exode rural: le manque de filles, et donc d’épouses pour nombre de paysans. Au-delà des explications faciles: difficultés économiques, déséquilibre démographique, trafic humain, cette enquête inédite donne la parole à ces femmes dont l’image ambiguë sert un discours local ambivalent. Fruit d’enquêtes menées très récemment, les témoignages et situations nourrissant cet essai expriment la complexité d’un fait social existant de manière floue entre flux migratoires et transactions commerciales, typiques d’Extrême-Orient et surtout de cet espace frontalier en devenir. Prétendre saisir ces vies souvent réduites à l’impasse, précaires, existant en marge du monde, impose de se confronter au terrain, à l’écoute des épreuves individuelles, sans parti-pris ni compromission et avec humilité.

Un an déjà : Regard amical sur l’homme de Ha Thuong, des affres de la guerre à la poésie épurée

Il y a un an disparaissait le poète Ha Thuong Nhan. Nous l’avions rencontré à plusieurs reprises chez lui en 1998 puis en 1999 à San Jose en Californie. Son départ attrista profondément ses proches et toucha le monde des lettres et de la poésie. Cat Bien, Du Tu Le, Hue Thu, Nguyen Lieu, Nguyen Manh trinh, Nhat Tuan, Van Quang évoquèrent le destin de leur ami disparu sur la blogosphère en octobre 2011.

Cet homme chaleureux m’avait ouvert sa porte comme à un ami et m’avait connecté aux personnalités historiques que je désirais interviewer pour mon compléter mon travail de thèse. C’est grâce à lui que je pus tenir des conversations téléphoniques avec Ha Thuc Ky (sans grand succès d’ailleurs) et surtout avec Nguyen Tuong Bach, le fils cadet de la célèbre famille de lettrés et de révolutionnaires Nguyen Tuong (dont Nhat Linh reste la figure marquante). M. Bach vivait alors dans le sud de la Californie et se prêta volontiers à mes questions sur le mouvement nationaliste vietnamien pendant la période révolutionnaire. Grâce à Ha Thuong Nhan, je pus également rencontrer Nguyen Ton Hoan et Pham Dang Canh deux hauts responsables du DVQDD en Californie alors que ce parti traversait une crise interne assez importante. Le rendez-vous fut organisé un jour de forte pluie à Mountain Valley chez Nguyen Ton Hoan et notre conversation enregistrée de part et d’autre dura une bonne heure autour d’une tasse de thé. Je pus par la suite me rendre chez le professeur Nguyen Van Canh à Oakland qui m’accueillit courtoisement et m’accorda un entretien sur mon sujet de recherche. D’autres contacts au Canada furent pris. A cette époque Ha Thuong Nhan, bien qu’affaibli, écrivait encore beaucoup de poèmes publiés en général dans la presse vietnamienne de Californie ou dans des revues intellectuelles de la communauté comme The Ky 21 ou Khoi Hanh. Toujours d’un esprit optimiste, M. Nhan avait une grande curiosité intellectuelle et lors de nos rencontres m’a souvent signalé un article sur mes thèmes de recherche dans les revues telles que Xay Dung ou dans la presse vietnamienne diffusée à San Jose. Aléas de la vie, depuis 1999, je ne l’ai plus revu. J’ai donc appris sa disparition assez tardivement environ quelques semaines après la triste nouvelle. Ce court billet me donne l’occasion de revenir sur sa biographie (provisoire en l’état).

Ha Thuong Nhan est le pseudonyme de Pham Xuan Ninh dont le véritable nom de naissance est Hoang Si Trinh. Il adopta le nom de Pham Xuan Ninh en 1945 grâce au professeur Pham Xuan Do qui le considérait comme un fils. Il naquit à Ha Thuong dans le district de Hau Loc, province de Thai Binh. Il pris par la suite le pseudonyme Hoang Trinh et surtout celui de Ha Thuong Nhan (l’homme de Ha Thuong) en hommage à son village natal. Il enseigna à l’école Dung Lac à Hanoi puis dans l’interzone IV au sein de la résistance Viet Minh. Il quitta la résistance en 1952 pour rejoindre Hanoi puis Saigon où il enseigna de nouveau dans des collèges de la capitale du Sud. Il intégra en 1955 l’armée nationale (ARVN) et reçut le grade de lieutenant-colonel. Sous la Première République du Viêt-Nam (1955-1963), il rédigea une Esquisse de la doctrine de la guerre psychologique et devint responsable de ce service (Nha Chien tranh tam ly). Le service de la guerre psychologique se transforma en Bureau général de la Guerre politique en 1965 puis sous la Seconde République (1967-1975). Il fut pendant un temps, au début des années soixante, Directeur de la Radio de l’armée puis rédacteur en chef et directeur du quotidien de l’armée Tien Tuyen (Premières lignes). Dès 1956, il écrivit sous d’autres pseudonymes pour des périodiques au Sud : Tieu Nha dans le quotidien Tu Do (Liberté) et Nam Phuong Soc dans le journal Ngon Luan. Il publia des poésies dans la presse saigonnaise et fut désigné par le gouvernement pour intégrer le jury national des Lettres, pour la poésie. Il fut membre du Centre des Lettres du Viêt-Nam. Après la chute de Saigon, il fut arrêté et envoyé en camp de rééducation. Il en sortit en 1983 et put rejoindre les Etats-Unis en 1990 en bénéficiant du programme Humanitarian Operation (H.O.) des Etats-Unis. En exil à San Jose, il écrivit des milliers de poésies. En 2010, un ouvrage de souvenirs lui fut consacré et un recueil de poésie fut publié. Il laisse derrière lui les deux recueils « Bên Trời Lận Đận » et « Thơ Hà Thượng Nhân ». Il décéda le 11 octobre 2011 à San Jose en Californie.

Ha Thuong Nhan était au cœur du système de la Guerre psychologique menée au Sud. Ce statut et son rôle dans la presse de la République du Viêt-Nam en fit un témoin privilégié des événements. C’est avec beaucoup d’émotion qu’il évoquait en 1998 le destin malheureux de ses compagnons d’armes et de ses amis journalistes décédés en camp de rééducation. Lui qui se passionnait pour la lecture des mémoires de Nguyen Tuong Bach (NXB Thach Ngu, 1998), lorsque je le rencontrais pour la première fois, est parti sans laisser de texte sur son action et ses souvenirs de la guerre civile. Trop de malheurs et sans doute quelques secrets. Âgé alors de 78 ans (en 1998), l’homme de Ha Thuong vivait simplement, entouré de l’affection des siens et était énormément respecté au sein de la communauté vietnamienne de San Jose. Il recevait beaucoup d’amis et partageait sa passion pour la poésie. Les yeux toujours rieurs et le sourire des gens heureux aux lèvres, il n’avait rien d’un guerrier. Comme si l’épreuve terrible de la guerre fratricide devait être noyée dans les mots simples, généreux, percutants de ses poésies.

FG, dimanche 28 octobre 2012.

 

Quelques hommages :

Décès du compositeur vietnamien Trần Trịnh le 10 octobre 2012

Faire-part de décès. Le 10 octobre dernier s’éteignait le compositeur vietnamien Trần Trịnh (Trần Văn Lượng) en Californie à l’âge de 76 ans.

Tran Trinh (1937-2012) de son vrai nom Tran Van Luong était un compositeur vietnamien célèbre aussi bien au Sud Viêt-Nam avant 1975 qu’à l’étranger au sein de la communauté vietnamienne exilée. Il naquit en Thaïlande mais grandit à Hanoi. A neuf ans, il rejoignit sa famille à Saigon et suivit les cours de l’Ecole Taberd. Il y apprit la musique grâce à son professeur Rémi Trinh Van Phuoc auquel il rendit hommage dans le choix de son nom d’artiste (Tran + Trinh). Il commença à composer puis intégra l’armée nationale en 1957 (Classe Ngo Dinh Diem). En 1958, alors qu’il revint à la vie civile, il se perfectionna aux côtés du professeur Phuoc et joua du piano le soir dans les cabarets de Saigon. Il participa au groupe artistique du Centre d’Instruction Quang Trung de l’ARVN où il se lia d’amitié avec le compositeur Nhat Ngan. Les deux s’associèrent pour composer et signer leurs chansons sous le pseudonyme unique de Trinh Lam Ngan. A cette époque, Tran Trinh prit la direction du groupe musical qui officiait à la télévision sudiste (THVN).

En 1968, alors que l’offensive du Têt enflammait le Sud Viêt-Nam, il rencontra le poète Ha Huyen Chi. Rencontre déterminante car les deux hommes créèrent la célèbre chanson Le Da. Ce fut un succès immédiat. En 1971, la chanteuse Khanh Ly interpréta cette chanson dans le film du réalisateur Vo Doan Chau qui emprunta le nom Le Da pour intituler son propre film. Tran Trinh épousa la chanteuse Mai Le Huyen qui fut sa première épouse. Après la chute de Saigon il resta au Viêt-Nam mais fut gravement blessé aux genoux en 1994 lors d’un accident de voiture. Il quitta le Viêt-Nam pour les Etats-Unis en octobre 1995 avec son épouse et leurs deux enfants. En 1996, il déménagea pour s’installer à Little Saigon où il trouva de nouvelles opportunités pour poursuivre ses activités musicales. Il fit une apparition remarquée dans le programme musical vidéographique Paris By Night (numéro 66) de la société Thuy Nga. Grand amateur de Jazz. il participa également au groupe « The Stars Band » créé par le Dr Pham Gia Con qui fit de nombreuses représentations dans la communauté vietnamienne de Californie. Malgré relativement peu de créations musicales, ses chansons bénéficièrent d’un succès populaire immédiat comme “Le Da”, une chanson inscrite dans le patrimoine culturel vietnamien d’avant 1975. (d’après Wikipedia VN et Paris By Night)

 

Source : Viet Bao, 19/10/2012.

* * *

Vidéos lui rendant hommage :

Nhạc Sĩ Lệ Đá: Trần Trịnh Đã Ra Đi

(extrait de Paris By Night 66 – interview de Tran Trinh par Nguyen Ngo Ngan suivie d’une interprétation de Lệ Đá par Khánh Ly et de Tiếng Hát Nửa Vời par Thanh Hà)

Lệ Đá – Khánh Ly

 

Pour aller plus loin :

  • Voir la page très complète que lui consacre Phan Anh Dũng (12 tháng 10, 2012) sur le site de la revue littéraire Co Thom

 

CD d’hommage :
“A man can be destroyed but not his masterpiece”

Jeunes camarades khmers rouges, victimes avant d’être bourreaux – par Barbara Delbrouck

[ndlr] Article de Barbara Delbrouck sur le conditionnement politique des jeunes partisans Khmers rouges et les conséquences post-traumatiques de la violence quotidienne sous le Kampuchéa Démocratique. Plus généralement, l’article souligne la manipulation des enfants au service de l’Angkar, à la fois victimes et bourreaux.

Beaucoup d’anciens khmers rouges se définissent aujourd’hui comme victimes. Refuser de rejoindre le mouvement Khmer Rouge signifiait de facto, la mort. Sa propre mort mais également celle de sa famille. La problématique est d’autant plus difficile dans le cas des « jeunes camarades », ces enfants soldats enrôlés et endoctrinés dès leur plus jeune âge. Des études montrent que les bourreaux souffrent souvent des mêmes symptômes que leurs victimes. Dans l’ouvrage « Victims and Perpetrators » du DC-Cam, d’anciens jeunes soldats khmers rouges témoignent de la peur dans laquelle ils ont vécu pendant le régime, de 1975 à 1979.

Mêmes symptômes post traumatiques

Comme l’explique Sorya Sim, responsable du département de recherche du DC-Cam et auteur de « Victims and Perpetrators », de nombreuses études ont été faites sur la psychologie des survivants de génocide, mais peu sur celle des bourreaux.
Les études ont montré que les victimes survivantes peuvent présenter de nombreux problèmes psychologiques tels que la dépression, des cauchemars récurrents, des troubles de la concentration ou du sommeil. Tous ces symptômes peuvent être diagnostiqués comme « Post Traumatic Stress Disorder ».

Lire la suite : L’après génocide au Cambodge

Références :

  • DC-CAM, Victims and Perpetrators, Testimony of Young Khmer Rouge Comrades, National Library of Cambodia cataloguing in Publication Data, 2001.
  • Locard, Henri,  « Le petit livre rouge » de Pol Pot, ou « Les paroles de l’Angkar », Paris, L’Harmattan, Paris, 1996.
  •  Kiernan, Ben, in « Victims and Perpetrators », p. 242.
  • Site officiel du DC-Cam (Centre de documentation pour le Cambodge)

 

Truông Bồn: Huyền thoại năm xưa hội ngộ sau 44 năm xa cách

[ndlr] Ce jour, 27 octobre 2012, était organisée au Viêt Nam une grande commémoration en hommage au sacrifice des Jeunesses de choc (TNXP) de Truong Bon. Le spectacle intitulé “Truong Bon, légende et gratitude” fut retransmis sur la chaîne VTV1. Pour la première fois depuis 44 ans, les anciens du détachement 317 des Jeunesses de choc ont pu témoigner de leur sort ce jour noir du 30 octobre 1968 lorsqu’ils furent pris sous les bombardements américains. Parmi les autorités vietnamiennes qui firent le déplacement jusque dans la province de Nghe An, se trouvaient Le Kha Phieu, ancien Secrétaire général du PCV, To Huy Rua, membre du Politburo, Nguyen Sinh Hung, président de l’Assemblée nationale de la RSVN ainsi que les responsables provinciaux du PCV. Le projet ambitieux de la construction d’un lieu de mémoire (Khu Di tích Lịch sử) à Truông Bồn, dans la commune de Mỹ Sơn (district de Đô Lương) a été officiellement présenté.

 * * *

TPO – Lần đầu sau 44 năm xa cách (từ 1968), các cựu TNXP Đại đội 317, thân nhân 13 liệt sỹ Truông Bồn, nhân chứng hội trong chương trình Truông Bồn, Huyền thoại và tri ân.

Tìm hơi ấm đồng đội

Khỏe mạnh, tráng kiện như những năm tháng chiến đấu tại tọa độ lửa Truông Bồn, Tiểu đội trưởng Tiểu đội phá bom Nguyễn Tâm Cớn ngay từ sáng sớm 27-10 phóng xe rời Liên Thành (huyện Yên Thành) ngược đường 15A về xã Mỹ Sơn viếng tượng đài TNXP và mộ 13 chiến sỹ Truông Bồn, tìm hơi ấm đồng đội nơi ông đã một thời vào sinh ra tử.

Đến dốc Kỳ Lợn, bàn chân cựu TNXP bỗng khựng lại. 44 năm về trước, tại đây diễn ra trận bom khốc liệt, cướp đi của ông 13 đồng đội. “Doãn ơi!”, ông Cớn bật khóc. Người Tiểu đội trưởng gang thép, từng một mình băng qua bãi bom từ trường, hóa giải hàng trăm quả bom nổ chậm ở Truông Bồn không nén được lòng mình khi trở lại chiến trường xưa. Tối 30-10-1968, một ngày trước khi lệnh ngừng ném bom có hiệu lực, chị Trần Thị Doãn (SN 1948, quê xã Sơn Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An) gặp Nguyễn Tâm Cớn: “Ngày mai em sẽ ra đường san lấp hố bom một buổi nữa anh ạ!”. “Em có giấy báo đi học rồi, thôi cứ ở nhà!”. “Không! em sẽ đi một buổi cuối cùng nữa! Đi làm với các chị cho có chị có em!”. Không ngờ, đó là lần cuối cùng nữ TNXP Trần Thị Doãn xuất hiện tại Truông Bồn.

Cùng “hành quân” về Truông Bồn sáng qua, có bà Trần Thị Thông – một trong 14 người bị bom vùi, và là người duy nhất sống sót. “Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày giỗ của 13 liệt sỹ Đại đội 317 là tôi lại về Mỹ Sơn thắp hương viếng các chị”, bà Thông kể. Trút bỏ trang phục thường ngày, bà khoác lên mình bộ quần áo TNXP, đội mũ tai bèo. “Anh em mình giống như ngày nào ra nơi chiến trận!”, ông Nguyễn Tâm Cớn nói vui, nhưng đôi mắt lại ngân ngấn nước.

Tổ quốc mãi mãi tri ân những người con anh dũng (VTC News)

Cuộc hội ngộ tri ân

Sáng sớm 27-10, tỉnh Nghệ An cho xe về đón thân nhân 13 liệt sỹ Đại đội 317 hy sinh tại Truông Bồn. Trong số đó, chỉ có 2 liệt sỹ còn mẹ: Cụ Nguyễn Thị Miện, mẹ liệt sỹ Nguyễn Thị Hoài (xã Hưng Yên, huyện Hưng Nguyên) và mẹ chị Đinh Thị Vinh (Quỳnh Ngọc, huyện Quỳnh Lưu) năm nay 99 tuổi. Mẹ liệt sỹ Vinh tuổi cao sức yếu, không thể vào dự lễ kỷ niệm 44 năm chiến thắng Truông Bồn, mẹ chị Hoài có cháu ngoại cùng đi. Chị Lê Thị Hường, một trong 3 cựu TNXP cứu sống Tiểu đội trưởng Trần Thị Thông cũng có mặt trong đêm giao lưu. “Nghe tin được vào Vinh gặp đồng đội, từng quá, hết cả say xe!”, chị Hường nói. Nhà báo Thanh Phong (nguyên PV báo Nghệ An, báo Nhân Dân), người từng có mặt tại Truông Bồn trong những năm lửa đạn; Nguyên Tiểu đội trưởng Trần Thị Thông…là khách mời của chương trình “Truông Bồn, Huyền thoại và tri ân”.

Nhà báo Thanh Phong nhớ lại, năm 1967-1968 địch đánh phá ác liệt tại nhiều trọng điểm. Cầu Cấm tắc, quốc lộ 1A gián đoạn, bom đạn dồn xuống Truông Bồn biến nơi đây thành chảo lửa. “Đêm 30-10-1968, ai cũng hồi hộp chờ đợi giây phút Mỹ ngừng ném bom, có người đã nhận được giấy báo nhập học, các chị sửa soạn gói tem phiếu, tư trang chuẩn bị lên đường; Một đôi nam nữ TNXP yêu nhau, khấp khởi chờ ngày cưới…”. Nhưng rạng ngày 31-10, trận bom khốc liệt địch ném xuống dốc Kỳ Lợn đã cướp đi sự sống của 13 chiến sỹ TNXP Đại đội 317.

“Cuộc sống đã hồi sinh trên mảnh đất hoang tàn năm xưa, những chiến sỹ dũng cảm làm nên huyền thoại Truông Bồn đã trở thành bất tử, là biểu tượng thiêng liêng, là tấm gương dũng cảm để thế hệ hôm nay và mai sau học tập, tri ân!”, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Hồ Đức Phớc phát biểu. Bí thư Thứ nhất T.Ư Đoàn Nguyễn Đắc Vinh nói, nhiệt huyết của tuổi trẻ, tinh thần kiên cường bất khuất của lực lượng TNXP phải được truyền lửa vào Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X.

Tới dự Lễ kỷ niệm 44 năm chiến thắng Truông Bồn có đồng chí Tô Huy Rứa, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng; Bí Thư Tỉnh ủy Nghệ An Phan Đình Trạc; anh Nguyễn Đắc Vinh, Bí thư Thứ nhất T.Ư Đoàn cùng lãnh đạo các Bộ, ban, ngành T.Ư và lãnh đạo tỉnh Nghệ An’’

Ảnh trong bài: Quang Long – Phan Sáng – Quang Dũng / Bài: Quang Long

Source : Tien Phong Online, 27/10/2012. (article illustré de 6 photos)

Cựu TNXP hội ngộ (TPO)

* * *

Sur cette commémoration voir également :

 

Ðại Việt Cách Mạng Ðảng tổ chức lễ giỗ ông Hà Thúc Ký

[ndlr] Comme dans l’article précédent, est relatée ci-après la cérémonie de commémoration de la disparition de Ha Thuc Ky, fondateur du Parti Dai Viet Révolutionnaire. Ce quatrième anniversaire fut célébré à Westminster (Californie Sud). Comme pour le précédent billet, nous avons souligné les grandes étapes de la biographie politique du défunt dans la partie centrale du texte. L’article fut publié dans Người Việt, le célèbre quotidien de la communauté vietnamienne des Etats-Unis.

* * *

Westminster (NV) – Sáng hôm Chủ Nhật 14 tháng 10, khu bộ Nam Cali của Ðại Việt Cách Mạng Ðảng, đại diện cho các khu bộ của đảng khắp nơi, đã tổ chức lễ giỗ cố Chủ Tịch Ðảng Hà Thúc Ký, sáng lập Ðại Việt Cách Mạng Ðảng, tại chùa Ðiều Ngự, Westminster.

Ngoài đại diện các khu bộ về từ Washington D.C., Colorado, Atlanta, Philadelphia… còn có hàng trăm quan khách thân hữu trong các đảng phái như Việt Nam Quốc Dân Ðảng, Ðại Việt Quốc Dân Ðảng, Liên Minh Dân Chủ Việt Nam, Tân Ðại Việt. Nhiều hội đoàn, hội ái hữu trong cộng đồng ở Nam California, đặc biệt là phu nhân cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký cùng gia đình cũng có mặt trong buổi lễ tưởng niệm này.

Phát biểu trong bài diễn văn khai mạc, ông Nguyên Dzuy, đại diện khu bộ Nam California, khu bộ được ủy quyền tổ chức, trân trọng ngỏ lời chào mừng toàn thể quan khách có mặt và rất vinh dự trước sự có mặt của Chủ Tịch Danh Dự Bùi Diễm, cựu đại sứ VNCH đã ngoài 90 tuổi, và cụ bà quả phụ Hà Thúc Ký, năm nay đã ngoài 80 tuổi, cùng hai cô con gái Hương và Thu.

Bàn thờ cố Chủ Tịch Sáng Lập ÐVCMÐ Hà Thúc Ký trong ngày tưởng niệm. (Hình: Nguyên Huy/Người Việt)

Trong bài diễn văn, ông Nguyên Dzuy cho biết sau ngày mất của Chủ Tịch Hà Thúc Ký đảng ÐVCM đã ôn cố tri tân theo lời chỉ đạo, huấn thị và di chúc của cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký, người sáng lập ÐVCMÐ. Ðược sự lãnh đạo sáng suốt của chủ tịch danh dự là cựu Ðại Sứ Bùi Diễm, bên cạnh đó còn có cụ bà Hà Thúc Ký cố vấn, toàn đảng đã quyết tâm đoàn kết xây dựng đảng trong tinh thần dân chủ của một đất nước trọng pháp đúng theo lời chỉ đạo của cố chủ tịch là trẻ trung hóa lãnh đạo đảng. Kết quả là một cuộc đại hội toàn đảng kỳ 7 vào tháng 6 năm 2011 tại Houston, Texas, đã thành công và đại thành công là đảng đã có được một lực lượng lãnh đạo trẻ trong đảng.

Ông Nguyên Dzuy nhấn mạnh: “Chúng tôi khẳng định ÐVCMÐ chỉ có một duy nhất từ trung ương đến địa phương không có một ÐVCMÐ nào khác nữa. Nếu có thì các tên phản đảng cấu kết cùng các tên cộng sản nằm vùng tạo dựng phá hoại làm tan rã hàng ngũ người quốc gia chống cộng sản ở hải ngoại”.

Sau phần khai mạc, lễ cầu siêu cho người quá cố đã được Thượng Tọa Thích Viên Huy cùng ban Hộ Niệm chùa Ðiều Ngự cử hành qua một thời kinh. Tiếp đó bà quả phụ Hà Thúc Ký đã cùng Chủ Tịch Danh Dự Bùi Diễm và đại diện thành phố Westminster, các đảng phái, hội đoàn làm lễ dâng hương trước bàn thờ cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký được đặt chính giữa sân khấu của hội trường chùa Ðiều Ngự.

Buổi lễ tưởng niệm cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký được tiếp tục với hai bài phát biểu của Chủ Tịch Ðảng Nguyễn Phượng Hoàng và Chủ Tịch Danh Dự Bùi Diễm. Cả hai ông chủ tịch đều nhắc đến những kỷ niệm được làm việc với ông Hà Thúc Ký mà ông Nguyễn Phượng Hoàng coi như vừa là một bực trưởng thượng vừa là một bực thầy nên đã học hỏi được rất nhiều, trong khi đó ông Bùi Diễm coi là một người đồng chí hướng cùng là một người bạn thân thiết. Ông Bùi Diễm kể lại thời trai trẻ hai người cùng học ở Hà Nội cùng trong một tâm trạng chung của thế hệ thanh niên lúc ấy là sôi sục cách mạng cứu đất nước và dân tộc. Nhưng với Hà Thúc Ký thì ông đã nhận biết ngay Việt Minh là cộng sản nên đã không chấp nhận và thường gọi là “bọn Việt Minh chúng nó”. Ông Bùi Diễm cũng kể đến suốt cuộc đời ông Hà Thúc Ký là cả một cuộc tranh đấu cho tự do, dân chủ của đất nước và sự ấm no cho toàn dân, lúc nào ông cũng mong mỏi có được sự đoàn kết, thống nhất nơi các lực lượng quốc gia yêu nước để đối phó hữu hiệu với cộng sản.

Quan khách và thân hữu tham dự lễ tưởng niệm
cố Chủ Tịch ÐVCMÐ Hà Thúc Ký. (Hình: Nguyên Huy/Người Việt)

Nhiều quan khách tham dự trong buổi tưởng niệm Hà Thúc Ký cũng đã lên bày tỏ cảm tưởng. Giáo Sư Nguyễn Thanh Liêm nhận xét ông Hà Thúc Ký là một người hoạt động lúc nào cũng mong mỏi cho lợi ích của toàn dân. Theo Giáo Sư Liêm thì tất cả các đảng phái quốc gia đều có tinh thần nhân bản, dân tộc nên luôn đối kháng với cộng sản là đảng chủ trương phi dân tộc, mất nhân tính.

Tiến Sĩ Lê Minh Nguyên, phó chủ tịch Tân Ðại Việt, cũng có nhận xét rằng tinh thần dân tộc trong tuổi trẻ Việt Nam luôn được biểu lộ ra trước thời cuộc khi chúng ta nhìn lại hoạt động yêu nước của thế hệ trước.

Phần phát biểu để tưởng niệm đến người quá cố, ông Vũ Hà, một đảng viên trẻ của ÐVCMÐ, đã lên đọc tiểu sử của cố Chủ Tịch Sáng Lập Hà Thúc Ký. Ông Vũ Hà đã đọc lại tài liệu chính thức của ÐVCMÐ do Ban Chấp Hành Trung Ương phát hành.

Theo tài liệu này, cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký sanh tại Thừa Thiên trong một gia đình khoa bảng vào năm Canh Thân 1920. Tốt nghiệp Ðại Học Hà Nội với bằng kỹ sư thủy lâm, làm phó quận trưởng thủy lâm tại Cà Mau. Năm 1945, Nhật đảo chánh Pháp, ông trở về Huế rồi cũng như thanh niên cùng thế hệ, ông tham gia kháng chiến tại mặt trận Lào nhưng bị Việt Minh tại đó phao vu là thành phần phản động nên ông đã bỏ hàng ngũ kháng chiến về Hà Nội. Tại đây ông đã gia nhập Ðại Việt Quốc Dân Ðảng do ông Trương Tử Anh thành lập vào năm 1939.

Năm 1946, theo lệnh đảng ông về Huế hoạt động trong vòng bí mật.

Năm 1953 vào Sài Gòn và được bầu vào Hội Ðồng Chủ Tịch Trung Ương Ðảng Bộ Ðại Việt Quốc Dân Ðảng. Ông cũng là một thành viên trong phong trào Ðại Ðoàn Kết và Hòa Bình năm 1954 cùng một số nhân sĩ, giáo phái miền Nam như Cao Ðài, Hòa Hảo ủng hộ ông Ngô Ðình Diệm về làm thủ tướng.

Năm 1953, ông bị chính quyền của ông Ngô Ðình Diệm kết án vắng mặt khổ sai chung thân vì vụ Ba Lòng ở miền Trung.

Năm 1963, ông được Hội Ðồng Quân Nhân Cách Mạng mời vào Hội Ðồng Nhân Sĩ rồi tham gia trong chính phủ Nguyễn Khánh trong chức vụ Tổng Trưởng Nội Vụ. Nhưng chỉ 2 tháng sau ông đã từ chức vì bất đồng ý kiến với Tướng Nguyễn Khánh.

Tháng 5 năm 1965 ông công bố một bản tuyên ngôn 9 điểm, chủ trương chống cộng sản, đòi thực hiện đại đoàn kết quốc gia, cải cách kinh tế, chính trị, xã hội rồi tiếp theo tổ chức những cuộc biểu tình tại nhiều tỉnh để ủng hộ tuyên ngôn này.

Tháng 12 cùng năm đó, Ðại Việt Cách Mạng Ðảng được thành lập tại Sài Gòn và ông được bầu làm tổng bí thư đảng.

Cũng trong thời gian này và sau đó một số lớn đảng viên ÐVCMÐ đã gia nhập vào các cơ cấu hành chánh, quân sự của nền Ðệ II Cộng Hòa tạo nên được khí thế đối lập dân chủ của miền Nam Việt Nam.

Tháng 9 năm 1967, ông ứng cử tổng thống VNCH nhưng thất cử.

Sau vụ Tết Mậu Thân ông đã vận động 6 đảng lớn có thực lực ở miền Nam lúc ấy để thành lập một mặt trận gọi là Mặt Trận Quốc Gia Dân Chủ Xã Hội để thống nhất lực lượng chống cộng. Chủ tịch của chủ tịch đoàn của mặt trận là đương kim Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu.

Năm 1969, ông cầm đầu một phái đoàn gồm đủ mọi khuynh hướng chính trị xuất ngoại để vận động quốc tế ủng hộ cho miền Nam Việt Nam có được nền hòa bình công chính.

Năm 1972, ông cùng với Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy và ông Trần Quốc Bửu thành lập Mặt Trận Tự Quyết.

Sau năm 1975, ông vượt biên, định cư tị nạn tại Hoa Kỳ tiếp tục cuộc tranh đấu cho tự do, dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam.

Năm 1978 cùng một số nhân sĩ, đảng viên cũ và các bạn trẻ thành lập Mặt Trận Việt Nam Tự Do đồng thời cũng tập trung nỗ lực củng cố những cơ sở nòng cốt cho đảng được phục hoạt.

Năm 1988, ông cùng Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy và ông Bùi Diễm nỗ lực thống nhất Ðại Gia Ðình Ðại Việt nhưng không may Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy từ trần trong lúc công việc đang tiến hành nên việc tiến hành sự thống nhất đành tạm ngưng cho đến năm 1992, ông hợp tác với Bác Sĩ Nguyễn Tôn Hoàn theo tinh thần đã đồng ý với Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy từ trước để tái lập Ðại Việt Quốc Dân Ðảng, nhưng việc kết hợp gặp trở ngại nên ông đành trở về với tổ chức Ðại Việt Cách Mạng Ðảng. Trong ba kỳ đại hội liên tiếp 1995, 1999 và 2003, ông được bầu làm chủ tịch đảng.

Vào kỳ đại hội IV ông xin rút lui vì lý do sức khỏe và ủy quyền cho ông Bùi Diễm đứng ra triệu tập đại hội vào năm 2007. Trong kỳ đại hội này ông Bùi Diễm đã được bầu làm Chủ Tịch Tân Ban Chấp hành Trung Ương thay thế ông Hà Thúc Ký.

Ngày 16 tháng 10 năm 2008, ông qua đời tại bệnh viện Holy Cross, Maryland, hưởng thọ 89 tuổi.

Kết thúc buổi lễ ban tổ chức đã mời mọi người tham dự dùng một bữa cơm chay tại chùa để cùng tưởng nhớ đến người đã khuất.

Ghi chú: Trong một bài viết trước về Lễ Giỗ Cố Chủ Tịch Hà Thúc Ký đăng trên trang Ðịa Phương Người Việt số ra ngày Thứ Tư 10 tháng 10, ban tổ chức lễ giỗ cho biết có một số chi tiết không đúng với tài liệu chính thức của ÐVCM do ban chấp hành trung ương phát hành, và yêu cầu chúng tôi sửa chữa, bổ túc những sai sót. Vậy xin quí độc giả coi bài tường thuật này như một bản đính chính về Ðại Việt Cách Mạng Ðảng trong số báo trước.

Nguyên Huy/Người Việt, Sunday, October 14, 2012.

Liên lạc tác giả: NguyenHuy@nguoi-viet.com

Source : Người Việt

Đại Việt Cách Mạng Đảng Tưởng Niệm Chủ Tịch Hà Thúc Ký

[ndlr] Article du journaliste Nguyen Ninh Thuan du Việt Báo (Californie) relatant la journée de commémoration de la disparition de Ha Thuc Ky, fondateur du Parti Dai Viet Révolutionnaire. Ce quatrième anniversaire (lễ giỗ lần thứ 4) fut célébré au Sud de la Californie et organisé par la cellule locale du parti nationaliste. La partie centrale de l’article présente les grandes étapes de la biographie politique de Ha Thuc Ky.

* * *

Westminster – Trưa Chủ Nhật 14-10-2012 tại phòng hội chùa Điều Ngự, khu bộ ĐVCMĐ Nam Cali. và đại diện các cơ sở ĐVCMĐ tại Hoa Kỳ qui tụ về Nam Cali. tổ chức lễ giỗ lần thứ 4 cụ Hà Thúc Ký trong không khí trang nghiêm, đượm tình đoàn kết đại gia đình ĐVCMĐ. Trong số gần  200 quan khách tham dự còn có sự hiện diện của Bà quả phụ Hà Thúc Ký & gia đình, đại diện các Đảng phái như VNQDĐ; ĐVQDĐ; LMDCVN; Tân ĐV; nhiều hội đoàn đòan thể, các thân hào nhân sĩ, thân hữu cùng đồng hương VN; Phó Thị Trưởng Westminster, Tạ Đức Trí… và truyền thanh báo chí. MC: Vũ V Hùng.

Sau nghi thức chào cờ Việt -Mỹ, Đảng kỳ, phút mặc niệm và giới thiệu quan khách tham dự, Bí Thư Khu Bộ ĐVCM  Nam Cali, Ô.Nguyên Dzuy lên chào mùng & cám ơn quan khách có đoạn nói: “… từ tháng 10 năm 2008- tháng 10 năm 2012 là 4 năm ngày mất của cố Chủ-Tịch Hà Thúc Ký, là 4 năm ĐVCM Đảng chúng tôi ôn cố tri tân:  lời chỉ đạo, lời huấn thị,  lời di chúc của cố CT/ Hà Thúc Ký sáng lập ĐVCMĐ,  song hành được sự lãnh đạo sáng suốt của CT/ danh dự Đảng cựu Đại sứ Bùi-Diễm…  Đảng quyết tâm đoàn kết xây dựng Đảng trong tinh thần Dân chủ, đúng theo tinh thần Đại Hội Kỳ IV năm 1999 tại Thủ đô Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ  “Trẻ Trung hóa lãnh đạo Đảng…”

Sau nghi thức cầu siêu do Thượng Tọa Thích Viên Huy và Chư Đức tăng ni chùa Điều Ngự là Lễ Dâng Hương của bà quả phụ Hà Thúc Ký & gia đình; CT Danh dự Bùi Hoài Nam & CT BCH TƯ Nguyễn Phượng Hoàng; Phó Thị trưởng  Westminster Tạ Đức Trí; PCT/TĐV Lê Minh Nguyên; CTTƯVQDĐ; GS Nguyễn Thanh Liêm; Cựu DB Trương Văn Nguyên.

Tiếp theo Chủ Tịch ĐVCMĐ Nguyễn Phượng Hoàng lên chào mừng và cám ơn quan khách cùng phát biểu: “ Nhân dịp lễ giỗ lần thứ tư của cố CT HTK, tôi xin mạn phép được nói về một vài kỷ niệm trong lúc hoạt động với CT HTK. Thưa quý vị, nếu so sánh tuổi đời và tuổi Đảng thì CT Hà Thúc Ký là bậc trưởng thượng của tôi. Nếu so sánh kinh nghiệm hoạt động thì CT HTK là bậc thầy của tôi. Tôi đã được học hỏi rất nhiều điều từ CT HTK. Một trong những ấn tượng sâu sắc mà CT HTK đã để lại trong tâm khảm tôi là cách làm việc của ông. Rất nhiều người biết ông không bao giờ nề hà sự khó nhọc, ông có một ý chí kiên cường không bao giờ sờn lòng trước những khó khăn. Ngay cả đến lúc tuổi đã quá cao, và theo lẽ thường tình của con người thì thể chất suy yếu và bệnh tật bắt đầu hành hạ, nhưng ông vẫn ung dung, bình thản làm việc như bình thường. Có những lúc thấy ông làm việc cật lực, tôi tỏ vẻ quan tâm đến sức khoẻ của ông thì ông cười và bảo: Anh đừng lo cho tôi, ngày nào mà tôi không đau mới là chuyện lạ, còn đau đớn hàng ngày là chuyện bình thường. Tuy thể xác không còn được như thời trai trẻ, nhưng tinh thần của ông lúc nào cũng minh mẫn, vẫn đều đặn viết bài cho tờ Tạp Chí Cách Mạng của Đảng qua hai bút hiệu là Nam Phong và Bắc Vũ cho đến khi lực bất tòng tâm vào khoảng 2 năm ở cuối đời! Khi viết những bài bình luận liên quan đến VN thì ông ký tên Nam Phong, những bài liên quan đến thời sự quốc tế thì lấy tên Bắc Vũ. Nhưng ấn tượng tôi muốn nói đến là cách làm việc của ông. Ông luôn coi tôi như một người bạn đồng hành, một già một trẻ cùng đi trên con đường mưu cầu một nền tự do dân chủ để mang lại thịnh vượng, hạnh phúc cho dân tộc. Đối với ông, tôi là một người bạn, một người đồng tâm chí hướng, một đồng chí của ông cho dù chúng tôi có khoảng cách xa về tuổi tác và kinh nghiệm… Mọi người dựa vào nhau, chung sức làm việc. Và tôi có thể hãnh diện để nói nhờ cái tinh thần đó mà tổ chức của chúng tôi được thuần nhất. Những cá nhân nào có cái tâm đố kỵ, hay có cái tâm vị kỷ thì vì tư tưởng dị biệt nên trước sau cũng sẽ bị ra ngoài khỏi tổ chức do quy tắc tự nhiên của tiến trình sàng lọc…”

Tiếp theo, Phó Chủ Tịch ĐVCMĐ Vũ Hà lên đọc tiểu sử Cố CT Hà Thúc Ký rất đầy đủ chi tiết, chúng tôi tóm tắt như sau:

Ông Hà Thúc Ký sinh năm Canh Thân (1920) tại làng La Chữ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên trong một gia đình khoa bảng. Sau khi đỗ Tú Tài ông ra Hà Nội học Đại Học và đỗ Kỹ Sư Thủy Lâm và đến năm 1943 thì lên đường làm Phó Quận Trưởng Thủy Lâm tại Cà Mau. Sau khi Nhật đảo chánh Pháp năm 1945, ông trở về Huế và tham gia Kháng Chiến tại Mặt Trận Lào trên con đường số 9 với tư cách là Trưởng Ban Đặc Vụ Quân sự. Ít lâu sau, vì bị cán bộ chính ủy Việt Minh tại đó phao vu là thành phần phản động, ông đành phải rời bỏ hàng ngũ Kháng Chiến và ra Hà Nội. Tại đây ông gặp bạn bè cùng lứa và gia nhập Đại Việt Quốc Dân Đảng do Ông Trương Tử Anh thành lập năm 1939, cùng một thời với những đảng viên của đảng này như Nguyễn Tiến Hỷ, Đặng Vũ Trứ, Đặng Văn Sung, Nguyễn Tôn Hoàn, Nguyễn Tất Ứng, Bùi Diễm v.v…

Năm 1953, ông vào Sài Gòn và được bầu vào Hội Đồng Chủ Tịch Trung Ương Đảng Bộ Đại Việt Quốc Dân Dảng. Vì Đảng Trưởng Trương Tử Anh bị mất tích, Hội Đồng này tạm thời thay thế Đảng Trưởng để lãnh đạo Đảng. Ông cũng tham gia vào Phong Trào Đại Đoàn Kết và Hòa Bình năm 1954 cùng với một số nhân sĩ và giáo phái Miền Nam như Cao Đài và Hòa Hảo…

Năm 1955, vì bất đồng chính kiến với chính phủ của Thủ Tướng Ngô Đình Diệm, và vì có liên quan đến vụ biến động Ba Lòng ở Miền Trung, ông bị kết án (vắng mặt) khổ sai chung thân, rồi đến tháng 11, 1958 thì bị bắt và biệt giam cho đến sau ngày đảo chính ngày 1 tháng 11, 1963 mới được ra khỏi tù…

Sau Tết Mậu Thân, để đối phó với Cộng Sản , ông vận động 6 đảng lớn có thực lực ở Việt Nam là Dân Xã Đảng (Hòa Hảo), Lực Lượng Đại Đoàn Kết, Nhân Xã Cách Mạng Đảng, Lực Lượng Tự Do Dân Chủ, Việt Nam Quốc Dân Đảng, Đại Việt Cách Mạng Đảng để thành lập Mặt Trận Quốc Gia Dân Chủ Xã Hội với mục đích đoàn kết lại những chính đảng chống Cộng…

Vào đầu năm 1988. ông cũng nỗ lực cùng với Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy và ông Bùi Diễm để tiến tới việc thống nhất lại Đại Gia Đình Đại Việt. Một bản thông cáo với chữ ký của 3 người được gửi tới các cấp của các hệ phái Đại Việt và được công bố ngày 27 tháng 3, 1988. Trong lúc những nỗ lực kết hợp được tiến hành đều đặn thì không may Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy từ trần….

Năm 1992, ông hợp tác với Bác Sĩ Nguyễn Tôn Hoàn theo tinh thần đã được đồng ý với Giáo Sư Huy từ trước để tái lập lại Đại Việt Quốc Dân Đảng, nhưng việc kết hợp gặp trở ngại nên ông trở về với tổ chức Đại Việt Cách Mạng. Trong 3 kỳ Đại Hội liên tiếp 1995, 1999 và 2003, ông được bầu làm Chủ Tịch Đảng. Vì lý do sức khoẻ, trước ngày Đại Hội VI, ông tuyên bố rút lui và trong một bức tâm thư tháng 10, năm 2006, ông ủy quyền cho ông Bùi Diễm đứng ra triệu tập Đại Hội. Tại Đại Hội lần thứ VI, ngày 26 tháng 5, 2007, ông Bùi Diễm đã được bầu làm Chủ Tịch Tân Ban Chấp Hành Trung Ương thay thế ông Hà Thúc Ký… Ông Hà Thúc Ký qua đời lúc 12 giờ 10 chiều ngày 16 tháng 10, năm 2008 (nhằm ngày 18 tháng 9 năm Mậu Tý) tại bệnh viện Holy Cross, tiểu bang Maryland, Hoa Kỳ, hưởng thọ 89 tuổi.

Sau đó CTDDĐVCMĐ/ ĐS Bùi Diễm lên chia xẻ: “…Tôi từ miền Đông  được vinh dự đến tham dự buổi tưởng niệm một người bạn, người đồng chí đã khuất núi 4 năm nay và hôm nay anh đã phiêu diêu miền cực lạc… Tôi đã có rất nhiều kỷ niệm với anh vào thời kỳ còn là sinh viên… Ở ký túc xá, không ai bảo ai cùng hoạt động tham gia các hoạt động cho đất nước… trong đó có ngày giỗ Tổ để nhớ tổ tiên nâng cao tinh thần dân tộc, tranh đấu… Khi đó một tổ 3 người, nhưng không ai biết ai, sau đó chúng tôi mới nhận ra nhau cùng là Đảng Đại Việt có nguồn gốc QDĐ… Khi làm việc, anh  Hà Thú Ký luôn vui vẻ để mưu cầu cùng làm việc chung cho đất nước…”

Tiếp theo bà quả phụ Hà Thúc Ký lên chào mừng & cám ơn quan khách, có đoạn nói “ …Từ trước đến nay chưa bao giờ phát biểu trước đám đông, nếu có gì sai sót xin lượng thứ… Tôi thật xúc động vì đã 4 năm qua mà quý vị vẫn nhớ đến anh HTK… Tình sâu nghĩa nặng của các anh chị em trong ĐVCMĐ không những  dành cho người đã khuất núi mà cho cả gia đình chúng tôi. Chúng tôi xin ghi vào tâm khảm và xin cám ơn…”

Nhà Thơ Vũ Thùy Nhân, ĐVCMĐ lên đọc thơ do bà sáng tác để tưởng nhớ CT Hà Thúc Ký .

Mở đầu những lời phát biểu của quan khách, Phó T T Tạ Đức Trí lên phát biểu “…Nhân dịp dự lễ tưởng niệm cố CT Hà Thúc Ký, tôi càng hiểu rõ chủ nghĩa Dân tộc Sinh tồn, nhân bản… là kim chỉ nam của ĐVCMĐ đã ảnh hưởng công cuộc tranh đấu cho VN. Cuộc đời của cụ Hà Thúc Ký nối tiếp ĐT Trương Tử Anh qua chủ nghĩa Sinh Tồn và suốt 37 năm tại hải ngoại các phụ huynh đã dẫn dắt con em đi học Việt ngữ, bảo tồn văn hóa dân tộc… Chúng tôi hãnh diện là người VN…”

Tiếp đó cựu Dân Biểu Trương Văn Nguyên, em của ĐT Trương Tử Anh lên tưởng nhớ cụ Hà Thúc Ký có đoạn nói “…Tôi ngưỡng mộ phu nhân của cụ Hà Thúc Ký, thật xứng đáng cương vị Phu Nhân hiền thục, không bao giờ xuất hiện phát biểu trước đám đông…Người ta thường nói HTK là một nhà độc tài. Nhưng nói đến ĐVCMĐ là  có đảng  quy và tối mật như không được chụp ảnh chung, tiết lộ bí mật của đảng… vì thế không thể cởi mở oan oan nói ra ngoài… Nó là những tế bào riêng biệt, bộ phận này không ảnh hưởng bộ phận khác…Do đó  HTK là người lảnh đạo thì phải quyết đóan chứ không phải độc đoán…”

Nối tiếp Phó CT Tân ĐV Lê Minh Nguyên, đại diện các đảng phái chính trị lên chia xẻ sơ qua về CN Sinh Tồn… Được tóm tắt qua bài thơ do anh sáng tác Sống Còn Với Dân Tộc: Sinh Tồn nguồn gốc bản năng- Trong ba tiểu bản giảm tăng môi trường- Bản năng vị kỷ đo lường-Bản năng tình cảm nối đường cháu con- Bản năng xã hội sắc son-Dân ta tranh đấu giữ non nước nhà-Muốn thắng thì phải có ba Sức mạnh, biến cải, thiết tha hợp quần- Văn minh định chế không ngừng- Phát huy Dân tộc thắm nhuần bản năng.

Sau cùng GS Nguyễn Thanh Liêm lên phát biểu: “…Tôi không phải người trong Đảng ĐV hay đảng phái nào. Tôi không có cơ hội gặp gỡ Ô. Hà Thú Ký. Nhưng đã biết cụ Hà Thú Ký đã sống thanh đạm, đã đi xe đạp để nhận chức Tổng Trưởng Nội Vụ… Sau đó ở ngoại quốc, tôi đã có dịp biết rõ hơn về cụ HTK… Tất cả con người, giá trị ở phần tinh thần…”

Buổi lễ chấm dứt, mọi người chưa có dịp thắp hương đã lần lượt lên bàn thờ dâng nén hương tưởng niệm nhà cách mạng HTK trong không khí bùi ngùi và sau đó dự buổi cơm chay do BTC khoảng đãi trong không khí thân mật.

Quý vị muốn biết hoạt động của ĐVCMĐ xin liên lạc về  anh Nguyên Dzuy  số phone (714 ) 838-1099.

Nguyễn Ninh Thuận, (18/10/2012)

Source : Viet Bao

A lire sur Mémoires d’Indochine : “Lire les mémoires de Hà Thúc Ký” par Nguyen Van Canh

Potrait de l’article extrait du Faire-part de décès sur Tributes (Mr. Ky Thuc Ha Obituary).